"Karbonmonoksit zehirlenmesi" sayfasını değiştirmektesiniz

== Genel Bilgiler ==
Karbon monoksit (CO) renksiz,
kokusuz, tatsız, rahatsız edici olmayan dolayısıyla bulunduğu
ortamda beş duyumuzla fark edilmesi olanaksız bir
gazdır. İnsanlarda CO zehirlenmelerinin en sık oluş
nedeni fabrika gazları, egzoz gazları, odun, kömür, gaz
gibi yapısında karbon taşıyan bileşiklerin tam
yanmaması sonucu açığa çıkan karbonmonoksittir.
Motorlu araç eksoz gazları, yangınlardan kaynaklanan
dumanlar, gaz gücüyle çalışan motorlar, orman
yangınları ve metilen klorür içeren boyalar en
yaygın CO kaynaklarıdır . CO havadan
ağır bir gaz olup, iyi havalandırılan kapalı
ortamlarda bile hızlı bir şekilde birikebilir.
CO zehirlenmeleri birçok ülkede fatal
zehirlenmelerin yarısından fazlasının sebebi
olduğu bildirilmiştir. Aslında CO’in neden
olduğu ölümler ya olduğundan az tanı almış ya
da olduğundan az gösterilmiştir. Bu nedenle
CO zehirlenmesinden ölenlerin sayısı tam
olarak bilinmemektedir. Sağ kalan vakalarda
nörolojik ve psikiyatrik sekeller
görülebilmektedir . Gelişmiş ülkelerde
CO zehirlenmelerinin birincil nedeni intihar
girişimleri oluşturmaktayken ülkemizde intihar
olayları oldukça az görülmektedir.

Düzenli sigara içenlerin COHb
düzeyinin % 3-8 arasında olabilirken, ağır
sigara içicilerinde, yoğun trafikte çalışan araç
sürücülerinde ve kalorifer işçilerinde bu oran
%10’lara kadar ulaşabilir.

Akciğerlerden emilen CO’in % 85’i
hemoglobinle, % 15’i myoglobinle birleşir. Fetal
hemoglobine bağlanabilirliği daha da yüksektir.
Solunan CO’nin doku hipoksisine neden olan iki
önemli etkisi vardır: 1- CO’in hemoglobine bağlanma
yeteneği oksijenden 200-300 kat fazladır. 2-
Oksihemoglobin dissosiyasyon eğrisini sola kaydırır ve
şekil olarak sigmoidal görünümden hiperbolik
görünüme çevirir. Birinci etki nedeniyle kanın oksijen
içeriği azalır, ikinci etki ile “oluşan
karboksihemoglobin (COHb)” nedeniyle oksijenin
dokulara sunumunu azaltır. Böylece dokularda hipoksi
gelişir, ardından anaerobik glikozisin artmasına ve
laktik asidozise neden olur. Kaslarda güçsüzlük ortaya
çıkar. Kanın oksijen içeriği düşük olmasına rağmen
PaO2 normal olarak kalır. Doku hipoksisi serebral kan
akımını, serebrospinal sıvı basıncını ve serebral
kapiller geçirgenliği artırırmak suretiyle hastayı beyin
ödemine yatkın hale getirir.

Ülkemizde özellikle kış aylarında
havalandırması yetersiz olan küçük alanlarda
bacasız soba, mangal ve şofben kullanımı
sonucu CO zehirlenmesi çok sık görülmekte bu
hastalar sık olarak hastanelerin acil servislerine
başvurmaktadırlar.

<noinclude>

{{an}}


</noinclude>