"Akut Böbrek Yetmezliği prognoz" sayfasını değiştirmektesiniz

ABY’nin uzun dönem etkileri açık olarak bilinmemesine karşın komorbid
hastalıkların yokluğunda ABY tamamen düzelebilirken; sepsis, çoklu organ
yetmezliği sendromu (ÇOYS) ve major cerrahi sonrası ilerleyici bir tablo
gelişebilmektedir. Destek tedavilerinde kaydedilen aşamalar, diyaliz, yoğun
bakım ünitesi (YBÜ) şartlarındaki gelişmeler mortalite oranında beklenen
azalmayı sağlayamamıştır.

== RIFLE SINIFLAMASI ==
ABY kritik hasta grupları için önemli morbidite ve mortalite sebebidir. ABY
konusunda farklı tanımların yapılması aynı dilin konuşulmasını, araştırmalardaki
hasta gruplarının kıyaslanabilirliğini güçleştirmiştir. Bu nedenle [[akut]] böbrek
hasarının tanı ve sınıflamasında standart olarak kullanılmak üzere Akut Diyaliz
Kalite İnsiyatifi grubu (ADQI- Acute Dialysis Quality Initiative) tarafından risk,
hasar, yetersizlik, kayıp ve son dönem terimlerinin kısaltması olan RIFLE (Risc,
Injury, Failure, Loss, End stage) sınıflaması tanımlanmıştır. Burada dikkat
edilecek genel kural; ölçüt olarak [[kreatinin]] veya glomerüler filtrasyon hızı (GFR)
veya idrar miktarının ayrı ayrı kullanılabilir olmasıdır. Ölçütlerden en kötü sınıfı
yansıtan değer sınıflandırılmaya alınır.

{| class="wikitable"
! SINIF
! GFR HIZI KRİTERİ
! İDRAR ÇIKIŞI KRİTERİ
|-
| ('''R''')isk
| Serum kreatinin değerinde
1,5 kat artma ya da GFR’
de azalma > %25
| < 0.5 ml/kg/saat x 6 saat
|-
| ('''I''')njury
| Serum kreatinin değerinde
2 kat artma ya da GFR’ de
azalma > %50
| < 0.5 ml/kg/saat x 12 saat
|-
| ('''F''')ailure
| Serum kreatinin değerinde
3 kat artış ya da GFR’ de
%75 azalma ya da serum
kreatinin > 4 mg/ dl
| < 0.3 ml/kg/saat x 24 saat
ya da [[anüri]] x 12 saat
|-
| ('''L''')oss
| colspan="2" | [[Persistan]] [[Akut Böbrek yetmezliği]] (böbrek fonksiyonlarının total kaybı > 4 hafta
|-
| ('''E''')nd Stage
| colspan="2" | Son dönem böbrek yetmezliği > 3 ay
|}

== APACHE II SKORLAMASI ==

Genel YBÜ hastaları için hastalık ciddiyetini değerlendiren ilk skorlama
sistemi Knaus ve arkadaşları tarafından 1981 yılında geliştirilmiş.
Yedi organ sistemine ait 34 fizyolojik ölçümün her birine belirlenmiş bir skala
yardımı ile verilen 0-4 arası puanların toplamı [[Akut]] Fizyoloji Skoru (AFS)’u
oluşturur. Fizyolojik ölçümlerin puanlandırılmasının, yoğun bakımda geçirilen ilk
24 saat içindeki normalden en fazla sapma gösteren değerler üzerinden
yapılması esastır. Toplam Akut Fizyoloji Skoru hastalığın şiddetini gösterir.

Orijinal APACHE sistemini ikinci bölümünü oluşturan kronik sağlık durumu ise
harflerle belirlenir (A,B,C,D). “A” akut hastalıktan önceki son altı aylık dönemde
sağlıklı bireyi gösterirken, “D” ciddi kronik organ sistem yetmezliğini ifade eder.
Rutin kullanım için karmaşık olan APACHE sistemi yine Knaus ve
arkadaşları tarafından düzenlenerek basit, klinik olarak daha kullanışlı sistem
olan APACHE II oluşturulmuştur.
APACHE II’de fizyolojik ölçümlerin sayısı, sonucu belirleme de değer kaybı
olmayacak şekilde, 34’den 12’ye indirgenmiştir. Örneğin; daha az sıklıkla ölçülen
serum osmolaritesi, [[laktik asit]], cilt anerji testi gibi APACHE I’de yer alan
ölçümler iptal edilmiş, kan üre nitrojeni (BUN) yerine daha spesifik olan serum
[[kreatinin]] değeri alınmış ve serum bikarbonatı yerine arteriyel pH kullanılmıştır.
Bu indirgeme sırasında serum glukoz, albumin düzeyi, santral ven basıncı
ve idrar debisi gibi değişkenlerin sonucu belirleme de çok az rol oynadıkları ve
tedavideki değişikliklerden daha çok etkilendikleri saptanmıştır.

[[GKS]] ile ölçülen nörolojik fonksiyonun diğer ölçümlere göre daha ağırlıklı
puana sahip olması gerektiği belirlenmiş. Renal fonksiyon kaybı çok kötü
prognostik belirleyici olduğundan, tüm renal yetmezlik olgularında serum
kreatinin değerinin aldığı puan iki kat eklenir.

APACHE sisteminde değerlendirilmeye alınan alveolo-arteryel oksijen
basınç gradienti (PA-a DO2)’ini hesaplamak için kullanılan denklem inspire
edilen oksijen düzeyine (FİO2) bağımlı olduğundan, FİO2’nin 0,5’ten az olduğu
durumlarda arteriyel kan parsiyel oksijen basıncı (PO2)’nin değerlendirildiği bir
aralık geliştirilmiştir.

http://www.yogunbakimdergisi.org/managete/fu_folder/2010-03/images/2010-9-3-129-143-Tablo04.jpg

== SOFA SKORLAMASI ==
Altı organ sisteminin (nörolojik, kardiyovasküler, solunum, renal, hematolojik
ve hepatik) 0-4 arasında puanlandığı bu sistemde skor, önceki 24 saat içindeki
en kötü değere göre verilir. Toplam skor en fazla 24 olur. SOFA skoru sistem
için 3 puan olduğunda o sistem için organ yetersizliği olarak tanımlanır.


{| class="wikitable"
! colspan="5" | '''SOFA Skorlama Sistemi'''
|-
!
! 1
! 2
! 3
! 4
|-
| ''Solunum''
PO2/FİO2 mmHg
| ≤400 MV var / yok
| ≤300 MV var /yok
| ≤ 200 MV var
| ≤ 100 MV var
|-
| ''Kardiyovasküler''
Hipotansiyon
| OAB< 70 mmHg
| Dopamin < 5 ve
herhangi bir dozda
dobutamin
| Dopamin > 5 veya
adrenalin < 0.1 veya
noradrenalin 0.1
| Dopamin <15 veya,
adrenalin > 0.1,
veya noradrenalin 0.1
|-
| ''Karaciğer''
Bilirubin mg/dl
| 1.2-1.9
| 2.0-5.9
| 6.0-11.9
| >12
|-
| ''[[Koagülasyon]]''
Trombosit 10<sup>3</sup> /mm3
| <150 000
| < 100 000
| < 50 000
| <20000
|-
| ''Böbrek''
Kreatinin mg/dl veya
İdrar debisi
| 1.2-1.9
| 2.0-3.4
| 3.5-4.9 mg/dl veya
idrar debisi <500 ml/ gün
| > 5 mg/dl veya
idrar debisi <200 ml/ gün
|-
| ''Nörolojik''
[[GKS]]
| 13-14
| 10-12
| 6-9
| <6
|-
|colspan="5" | MV : Mekanik Ventilasyon OAB: Ortalama Arter Basıncı
|}

[[Kategori:Akut_Böbrek_Yetmezliği]]