"Wilson hastalığı tanısı" sayfasını değiştirmektesiniz

== Wilson hastalığında tanı yöntemleri ==

=== Biyokimyasal testler ===

Çok erken yaşlar hariç, aminotransferaz aktiviteleri genelde
anormaldir. Genelde aminotransferaz seviyeleri hafif artmış
olup, hastalığın şiddetini yansıtmaz.

==== Serum serüloplazmin düzeyi ====

Serüloplazmin seviyesi, enzimatik olarak, nefelometri, radial
immünodiffüzyon ve radioimmünassay yöntemi ile ölçülür.
WH’da seviyesi düşüktür. Serüloplazmin seviyesinin <200
mg/L (<20 mg/dl) olduğu vakalarda, KF halkası mevcutsa
WH akla gelmelidir. Serüloplazmin seviyesinin normal olması
hastalığı ekarte etmez, düşüklüğü de WH için her zaman
anlamlı olmayabilir.

==== WH’da ürik asit düzeyi ====
Semptomatik KC veya nörolojik hastalığı olanlarda (renal tübüler
disfonksiyona bağlı) serum ürik asit düzeyi düşüktür.

==== Serum bakırı ====

WH’da total serum bakırı düşüktür. WH’da serbest bakır düzeyi
(normal<15 µgr/dl) artmıştır (>25 µgr/dl).

Serbest bakır= Bakır – 3 x serüloplazmin düzeyi şeklinde hesap edilir.
Normal değer, 1.3-1.9 µmol/L’dir. Serbest bakır düzeyi;
WH’da, akut KC yetmezliğinde ve kronik kolestazda artar.
Akut KC yetmezliği olan WH’da, depo dokularda ani bakır salınımı
sonucu serum bakırı artabilir. Serum non-serüloplazmin
bağlı bakır düzeyi, WH için tanı koydurucudur. Tedavi
edilmeyen WH’da serum düzeyi, 25 µgr/dl (250 µgr/L) üzerinde
artmıştır (normal: <15 µgr/dl veya 150 µgr/L). Serüloplazminin
her miligramı, 3.15 µgr/dl bakır bağlar.

==== İdrar bakır düzeyi ====

WH’da 24 saatlik idrarla atılan bakır miktarı önemli olup, hastalığın
tanısında ve tedavinin monitorizasyonunda yararlıdır.
24 saatlik idrarla atılan bakır miktarı, dolaşımdaki non-serüloplazmin
bakırı yansıtır. Semptomatik WH’lı bireylerde tanı
koydurucu değer, >100 µgr/24 saat (>1.6 µmol/24 saat) kadardır.
Aynca, referans değerler laboratuarlara göre değişmektedir.
Çocuk populasyonunda D-penisillamin verilerek
bakılan idrar bakır ekskresyonu tayini (D-penicillamine challenge
test), tanı koydurucu bir testtir. 500 mgr D-penisillamin
verilerek ölçülen idrar bakır miktarı, >1600 µgr/dl olması
anlamlıdır. Yüksek idrar bakır düzeyi bulunan diğer durumlar:
# Primer biliyer siroz
# Primer sklerozan kolanjit
# Allegille sendromu
# Otoimmün hepatit’dir.

=== Hepatik dokuda bakır konsantrasyonu ===

Hepatik dokunun kuru ekstresinde bakır içeriğinin .250µgr/gün olması, WH tanısı için en iyi biokimyasal delildir. Ancak, karaciğerde bakır birikiminin, nodülden nodüle,
hepatositten hepatosite farklı olduğu, yani heterojen dağılım
gösterdiği unutulmamalıdır. KC’deki bakır miktarı, yaş ve fibrozisin
derecesi ile korelasyon göstermez.

==== Karaciğer biyopsi bulguları ====

WH’da siroz, genelde makronodüler olup, bazen de mikronodüler
olabilir. Erken dönemlerde bakır sitoplazmada metallothioneine
bağlı bulunurken, ileri dönemlerde lizozomlarda
bulunur. Boyamada, rhodanin, orcein, rubeanik asit,
Victoria mavisi ve bazen de Timms sülfür boyası kullanılır.
Erken histolojik bulgular, artmış matriks dansitesi ile birlikte
geniş pleomorfik mitokondria, peroksizomlarda sayı, büyüklük
ve pleomorfizmde artma, düz endoplazmik retikulumda vezikülasyon, trigliserid vaküollerde artış, lizozomlarda bakır depolanması, hafif steatozis (mikroveziküler ve makroveziküler),
hepatositte glikojenize nükleus ve fokal hepatosellüler
nekrozdur. Hepatosteatozdan KC sirozuna gidiş
değişkendir, yaşla ilişkili değildir. Bu bulgular WH için
spesfik değildir. KC biyopsisi, otoimmün hepatit bulgularına
benzeyebilir.

=== Genetik çalışmalar ===

Moleküler genetik çalışmalar yapılır. Mutasyon analizi (tüm
gen sekansı), klinik ve biyokimyasal olarak WH tanısı zor olan
bireylerde yapılmalıdır. ATP7B’de 300’den fazla mutasyon
mevcuttur. Tarama, Wilson hastalarının aile bireylerine, açıklanamayan
KC veya nöropsikiyatrik bozukluklarda, izah edilemeyen
AST yüksekliklerinde ve izole splenomegali’de yapılmalıdır.
Aile bireyleri de taranmalıdır. Haplotip veya testler,
WH’nın birinci derece akrabalarında yapılmalıdır.  Yeni doğanların
taranmasında serüloplazmin, Guthrie kurutulmuş kan
spotu ile veya idrar örneklerinin incelenmesi ile yapılır.
Moleküler genetik test, çok sayıdaki mutasyonlar nedeniyle
zordur. Bu nedenle asemptomatik aile bireylerinde PCR ile
tarama faydalıdır.

=== Radyolojik yöntemler ===

Kranial CT az duyarlıdır. Kranial MR’da faydalı bilgiler elde
edilir. En sık bulgular, gri ve beyaz maddede sinyal yoğunluğunda
değişiklikler olması ve kaudat nükleus, beyin sapı, serebral
ve serebellar hemisferlerde atrofi olmasıdır. Proton
magnetik rezonans spektroskopi (MRS) noninvazif yöntem
olup, beyinle ilgili bilgiler elde edilir.

=== WH kimlerde düşünülmelidir? ===


* Çocukluk çağındaki otoimmün hepatitli hastalar

* Yetişkinlerdeki atipik otoimmün hepatitli hastalarda veya steroide zayıf cevap veren otoimmün hepatitli hastalar

* NASH tablosu olan hastalarda veya NASH patolojik bulgusuna sahip hastalar

* Akut KC yetmezliği ile beraber, Coombs negatif intravasküler hemoliz, serum aminotransferaz seviyelerinde hafif yükselmeler, düşük serum alkalin fosfataz seviyesi ve alkalin fosfataz/total bilürübin oranının <2 olduğu vakalarda, WH akla gelmelidir.

{{:Wilson hastalığı tanı skorlama sistemi}}
<noinclude>


{{da}}

</noinclude>