"Yoğun bakımda sedasyon" sayfasını değiştirmektesiniz


Yoğun bakımda [[sedasyon]], anksiyetenin (gerçek ya da tahmini bir tehlike beklentisi
nedeniyle psikofizyolojik cevabın) ve ajitasyonun (bedensel hareketlerin
de eşlik ettiği heyecanlanmanın) tedavisinde endikedir. Yoğun bakım hastalarında
[[anksiyete]] sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz; korku, kontrol kaybı, konfüzyon,
bellek kaybı, uykusuzluk, ağrı, biyokimyasal bozukluklar, ilaçlar, ateş, gürültü,
ışık ve alarmlar. Yoğun bakımda yatan hastaların %40’ı ağrı çektiğini, %87’si ise
rahatsızlık hissettiğini söylemektedir. Ağrı tedavisinde her ne kadar primer
amaç ağrıyı gidermek olsa da yoğun bakım hastalarının ek sorunları nedeniyle (kafa
travmasında nörolojik izlem, toksisite, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi) bazen
problem yaratabilir.

Kritik hastada [[sedasyon]] stres cevabını baskılar, anksiyeteyi azaltır, ventilatör
desteğine toleransı arttırır ve aspirasyon, invaziv girişimler, pansumanlar gibi
hemşire/doktor bakımını kolaylaştırır. Kritik hastaların konforunun sağlanmasında
[[sedasyon]], yoğun bakımın önemli bir komponentidir.

Yetersiz [[sedasyon]] hastalarda hipertansiyon, taşikardi, rahatsızlık, hipoksi ve hiperkapni,
ventilatörle boğuşma gibi belirtiler ile kendini gösterir. Aşırı [[sedasyon]] ise
hipotansiyon, bradikardi, koma, solunum depresyonu, ileus, renal yetmezlik, venöz
staz, immünsüpresyon gibi istenmeyen durumlar oluşturabilmektedir.

Yoğun bakımlarda izlenen kritik hastalarda [[sedasyon]] için öncelikle farmakolojik
olmayan yöntemler denenmelidir. Hastaların sık sık oryante edilmeleri gereklidir.
Uyku/uyanıklık döngüsünün sağlanması, çevre ısısının stabil olması, yatakbaşı
alarmlarının da sebep olduğu gürültünün kontrolü (kulak tıkaçları) gereklidir.
Ailenin çağırılması, gevşeme egzersizleri, müzik tedavisi, sırt masajı, hastanın yataktan
sandalyeye alınması gibi yöntemler de hastanın [[anksiyete]] ve ajitasyonunun
kontrolünde önemlidir.

[[Anksiyete]] ve ajitasyon için önce ağrı, hipoglisemi,
hiponatremi, hipoksemi, hipotansiyon, ilaç ve alkol çekilmesi
gibi akut fizyolojik bozukluklar düzeltilmelidir.
Hastanın tüpünü, intravenöz (IV) yollarını çekme ve
yataktan düşme ihtimali varsa, elleri ve ayakları hasta-
ya nedeni açıklandıktan sonra bağlanmalıdır.

Farmakolojik ajana geçilmesi gerektiğinde ise seçim
hastanın klinik durumuna ve doktorun seçimine bağlı
olarak değişebilir. İdeal bir
[[sedasyon]] ajanı bulunmamaktadır. Analjezi
sağlanması hastanın sedasyonu için ilk basamağı oluşturmaktadır.

Sedasyonun uygun düzeyde olmasının, hasta konforu
sağlanması ve hastanın yoğun bakımda kalışını
uzatması yönünden önem taşıdığı görülmektedir. Bu
iki uç arasında uygun bir denge sağlamak için [[sedasyon]]
skalaları mutlaka kullanılmalıdır. Günümüzde bunun
için inhalasyon ajanları (izofluran, desfluran, sevofluran)
da kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle mekanik
ventilasyon desteği alan hastalarda kullanımı daha
avantajlı olmaktadır. Etkisi hızlı başlar ve eliminasyonu
da hızlı olur. IV uygulanan ajanların kandaki plato süreleri
daha uzun olduğundan eliminasyonu da daha yavaş
olmaktadır. Ayrıca, kritik hastaların çoğunda bulunabilen
karaciğer ve böbrek yetmezlikleri nedeniyle birikim
olabilir ve kesildikten sonra bile etkileri sürer. İnhalasyon
ajanları akciğerlerden alınıp atıldığı için ikisi
de hızlı olmaktadır. Ayrıca, görülebilecek herhangi
bir yan etki konsantrasyon azaltılarak giderilebilir. [[Sedasyon]]
titrasyonu çok kolay yapılabilir. Bütün bu avantajlarına
rağmen yoğun bakımlarda inhalasyon ajanı
kullanmak hala çok yaygın hale gelememiştir. Bunun
nedeni ortam kirliliğine neden olmaları ve uzun süre
kullanımlarda florid iyonu birikimi gibi henüz açıklığa
kavuşmayan bir sorun yaratabilmeleri olabilir.
<noinclude>

{{an}}

</noinclude>