"Biyolojik risk etmenleri" sayfasını değiştirmektesiniz

{{İşyeri Hekimliği menu}}
='''BİYOLOJİK RİSK ETMENLERİ'''=

Çalışma yaşamında biyolojik risk etkenleri; herhangi bir enfeksiyona,  Alerjiye zehirlenmeye neden olabilen  mikroorganizmalar (genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dahil), hücre kültürleri ve insan parazitleridir.


== '''MESLEKİ BİYOLOJİK RİSKLERE MARUZ KALINAN SEKTÖRLER''' ==
'''TARIM ÜRÜNÜNÜ YETİŞTİRİLMESİ VE HASADI''';
*Tarım sektöründe çalışanlar
*:* Kr. Bronşit,
*:* Astım,
*:* Hipersensitif pnömoni,
*:* Organik toz sendromu,
*:* KOAH,
*:* Konjunktivit,
*:* Rinit,
*:* Alerjik dermatit

''' TARIM ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ''';

::* Gıda paketleme
::* K Depolama: tahıl siloları, tütün vb
::* hayvan tüyleri ve derilerinin işlenmesi
::* tekstil fabrikaları
::* Ağaç işleme: marangozhaneler

''' SAĞLIK BAKIMI''' (HIV, Hepatit B, Herpes virüs, Rubella ve Tbc)

''' LABORATUAR HAYVANLARININ BAKIMI'''

''' KLİNİK VE ARAŞTIRMA LABORATUARI'''

''' FARMASÖTİK VE BİTKİSEL ÜRÜNLER'''

''' BİYOTEKNOLOJİ'''

''' KİŞİSEL BAKIM'''

''' GÜNLÜK BAKIM MERKEZLERİ'''

''' BİNA ONARIMI'''

''' KATI VE SIVI ATIKLARIN YOK EDİLMESİ'''

''' ENDÜSTRİYEL ATIKLARIN YOK EDİLMESİ'''

''' HAYVANCILIK'''

''' BALIKÇILIK'''

''' ENFEKSİYON ZİNCİRİ'''

* '''Enfeksiyon Etkeni''': patojenite- virülans
* '''Bulaşma Yolları:'''
** Temas,
** ortak kullanılan cansız maddeler,
** hava ve
** vektörler.
* '''Duyarlı Kişi '''(Konakçı)
* '''Çevre etmeni:'''
** Isı değişiklikleri,
** nem,
** radyasyon,
** hava basıncı,
** hava akımının hızı,
** kimyasal maddeler, gazlar ve toksinler
* '''Enfeksiyon Etkenleri'''
* Asellüler
** Prionlar (&lt;5nm)
** Viroidler (&lt;5nm)
** Viruslar (20-300nm)
* Çok hücreliler
** Mantarlar (küf)
** Helmintler
** Artropodlar
* '''GENEL ÖNLEMLER'''
* Periyodik taramalarla duyarlı kişi saptanması,
* Personel eğitimi,
* Çalışırken uyulacak hareket tarzlarının belirlenmesi,
* Laboratuvar mimari yapılarının işlevlerine uygunluğu,
* Uygun yalıtım ve dezenfeksiyon önlemleri,
* Enfeksiyon taraması için epidemiyolojik sistem,
* Aktif immünizasyon





= BİYOLOJİK ETKENLERE MARUZİYET RİSKLERİNİN&nbsp;ÖNLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK =

== BİRİNCİ&nbsp;BÖLÜM ==

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

'''Amaç'''

'''MADDE 1&nbsp;–'''&nbsp;(1) Bu Yönetmeliğin amacı,&nbsp;çalışanların işyerindeki biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyetindenkaynaklanan veya kaynaklanabilecek sağlık ve güvenlik risklerinin&nbsp;önlenmesi ve bu risklerden korunmasına dair asgari hükümleri düzenlemektir.

'''Kapsam'''

'''MADDE 2&nbsp;–&nbsp;'''(1) Bu Yönetmelik;

a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı&nbsp;İş&nbsp;Sağlığı&nbsp;ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren işyerlerinde;&nbsp;çalışanların yaptıkları&nbsp;işlerden dolayı&nbsp;biyolojik etkenlere maruz kaldıkları&nbsp;veya maruz kalabilecekleri işleri,

b) Biyolojik etkenle doğrudan&nbsp;çalışılmayan veya biyolojik etkenin kullanılmadığı&nbsp;ancak,&nbsp;çalışanların biyolojik etkene&nbsp;maruziyetine&nbsp;neden olabilecek Ek–I’de&nbsp;yer alan işleri,

kapsar.

(2) Maruz kalınan ve/veya kalınabilecek etken,&nbsp;çalışanlar için tanımlanabilir sağlık riski oluşturmayan grup 1 biyolojik etkenler sınıfında ise Ek–VI’nın&nbsp;birinci paragrafında belirtilen hususlara uyulmak kaydı&nbsp;ile 9 uncu, 15 inci ve 18 inci maddeler uygulanmaz.

'''Dayanak'''

'''MADDE 3&nbsp;–'''&nbsp;(1) Bu Yönetmelik;

a) 6331 sayılı&nbsp;Kanunun 30 uncu maddesi ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı&nbsp;Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 12&nbsp;nci&nbsp;maddesine dayanılarak,

b) Avrupa Birliğinin 18/9/2000 tarihli ve 2000/54/EC sayılı&nbsp;Konsey Direktifine paralel olarak

hazırlanmıştır.

'''Tanımlar'''

'''MADDE 4&nbsp;–&nbsp;'''(1) Bu Yönetmelikte geçen:

a) Bakanlık:&nbsp;Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b) Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş&nbsp;olanlar da dâhil mikroorganizmaları, hücre kültürlerini ve insan&nbsp;endoparazitlerini,

c) Hücre kültürü:&nbsp;Çok hücreli organizmalardan türetilmiş&nbsp;hücrelerin in–vitro&nbsp;olarak geliştirilmesini,

ç) Mikroorganizma: Genetik materyali&nbsp;replikasyon&nbsp;veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel yapıda olmayan mikrobiyolojik varlığı,

ifade eder.

== İKİNCİ&nbsp;BÖLÜM ==

Risk Düzeyi ve Risklerin Belirlenmesi

'''Risk düzeyi'''

'''MADDE 5&nbsp;–'''&nbsp;(1) 4&nbsp;üncü&nbsp;maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde tanımlanan biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre aşağıdaki 4 risk grubunda sınıflandırılır:

a) Grup 1 biyolojik etkenler:&nbsp;İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler.

b) Grup 2 biyolojik etkenler:&nbsp;İnsanda hastalığa neden olabilen,&nbsp;çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı&nbsp;olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı&nbsp;bulunan biyolojik etkenler.

c) Grup 3 biyolojik etkenler:&nbsp;İnsanda ağır hastalıklara neden olan,&nbsp;çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı&nbsp;olan biyolojik etkenler.

ç) Grup 4 biyolojik etkenler:&nbsp;İnsanda ağır hastalıklara neden olan,&nbsp;çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler.

'''Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi'''

'''MADDE 6&nbsp;–'''&nbsp;(1) Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan herhangi bir&nbsp;çalışmada,&nbsp;çalışanın sağlık ve güvenliğine yönelik herhangi bir riski değerlendirmek ve alınması&nbsp;gereken&nbsp;önlemleri belirlemek için,&nbsp;çalışanınmaruziyetinin&nbsp;türü, düzeyi ve süresi belirlenir.

(2) Birden fazla grupta yer alan biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyetin&nbsp;söz konusu olduğu işlerde risk değerlendirmesi, zararlı&nbsp;biyolojik etkenlerin tümünün oluşturduğu tehlike dikkate alınarak yapılır.

(3) Risk değerlendirmesi,&nbsp;çalışanın biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet&nbsp;koşullarını&nbsp;etkileyebilecek herhangi bir değişiklik olduğunda yenilenir.

(4) Birinci, ikinci ve&nbsp;üçüncü&nbsp;fıkralarında belirtilen risk değerlendirmesinde, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılıResmî&nbsp;Gazete’de yayımlanan&nbsp;İş&nbsp;Sağlığı&nbsp;ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinde yer alan hükümler ile aşağıda sayılan hususlar dikkate alınarak risk değerlendirmesi yapılır:

a)&nbsp;İnsan sağlığına zararlı&nbsp;olan veya olabilecek biyolojik etkenlerin sınıflandırılması.

b) Yetkili makamların,&nbsp;çalışanların sağlığını&nbsp;korumak için biyolojik etkenlerin denetim altına alınması&nbsp;hakkındakiönerileri.

c)&nbsp;Çalışanların yaptıkları&nbsp;işler sonucunda ortaya&nbsp;çıkabilecek hastalıklarla ilgili bilgiler.

ç)&nbsp;Çalışanların yaptıkları&nbsp;işler sonucunda ortaya&nbsp;çıkabilecek alerjik veya&nbsp;toksik&nbsp;etkiler.

d) Yaptıkları&nbsp;işle doğrudan bağlantılı&nbsp;olarak&nbsp;çalışanların yakalandığı&nbsp;hastalıklar ile ilgili bilgiler.

== ÜÇÜNCÜ&nbsp;BÖLÜM ==

İşverenlerin Yükümlülükleri

'''İkâme'''

'''MADDE 7&nbsp;–'''&nbsp;(1)&nbsp;İşveren, yapılan işin&nbsp;özelliğine göre zararlı&nbsp;biyolojik etkenleri kullanmaktan kaçınır ve mevcut bilgiler&nbsp;ışığında, biyolojik etkenleri kullanım&nbsp;şartlarında durumuna uygun olarak&nbsp;çalışanların sağlığı&nbsp;için tehlikeli olmayan veya daha az tehlikeli olanlar ile ikame eder.

'''Risklerin azaltılması'''

'''MADDE 8&nbsp;–'''&nbsp;(1)&nbsp;İşveren, işyerinde biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet&nbsp;riskinin azaltılması&nbsp;için aşağıdaki&nbsp;önlemleri alır:

a) Yapılan risk değerlendirmesi sonucunda,&nbsp;çalışanların sağlık ve güvenliği için risk olduğu ortaya&nbsp;çıkarsa,çalışanların&nbsp;maruziyetini&nbsp;önler.

b) Bunun teknik olarak mümkün olmadığı&nbsp;hallerde, yapılan iş&nbsp;ve risk değerlendirmesi dikkate alınarak, sağlık ve güvenlik yönünden yeterli korumayı&nbsp;sağlayacak&nbsp;şekilde,&nbsp;çalışanların&nbsp;maruziyet&nbsp;düzeyinin en aza indirilmesi içinözellikle aşağıdaki&nbsp;önlemleri alır:

1) Maruz kalan veya kalabilecek&nbsp;çalışan sayısı, mümkün olan en az sayıda tutulur.

2)&nbsp;Çalışma prosesleri ve teknik kontrol&nbsp;önlemleri, biyolojik etkenlerin ortama yayılmasını&nbsp;önleyecek veya ortamda en az düzeyde bulunmasını&nbsp;sağlayacak&nbsp;şekilde düzenlenir.

3)&nbsp;Öncelikle toplu koruma&nbsp;önlemleri alınır veya&nbsp;maruziyetin&nbsp;başka yollarla&nbsp;önlenemediği durumlarda kişisel korunma yöntemleri uygulanır.

4) Hijyen&nbsp;önlemleri, biyolojik etkenlerin&nbsp;çalışma yerlerinden kazara dışarıya taşınması&nbsp;veya sızmasınınönlenmesi veya azaltılmasını&nbsp;sağlamaya uygun olur.

5) Ek–II’de&nbsp;verilen biyolojik risk işareti ile birlikte 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayılı&nbsp;Resmî&nbsp;Gazete’de yayımlanan Güvenlik ve Sağlık&nbsp;İşaretleri Yönetmeliğinde yer alan ilgili diğer uyarı&nbsp;işaretleri de kullanılır.

6) Biyolojik etkenleri içeren kazaların&nbsp;önlenmesine yönelik plan hazırlanır.

7) Gerektiğinde, kullanılan biyolojik etkenlerin muhafaza edildikleri ortam dışında bulunup bulunmadığının belirlenmesi için 6331 sayılı&nbsp;Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre yürürlüğe konulan Yönetmeliğe uygun&nbsp;ölçümler yapılır.

8) Atıkların, gerektiğinde uygun işlemlerden geçirildikten sonra&nbsp;çalışanlar tarafından güvenli bir biçimde toplanması, depolanması&nbsp;ve işyerinden uzaklaştırılması, güvenli ve&nbsp;özel kapların kullanılması&nbsp;da dâhil uygun yöntemlerle yapılır.

9) Biyolojik etkenlerin işyeri içinde güvenli bir&nbsp;şekilde kullanılması&nbsp;ve taşınması&nbsp;için gerekli düzenlemeler yapılır.

'''Bakanlığın bilgilendirilmesi'''

'''MADDE 9&nbsp;–'''&nbsp;(1) Risk değerlendirmesi sonuçları,&nbsp;çalışanların sağlığı&nbsp;ve güvenliği yönünden risk bulunduğunu ortaya koyuyorsa, Bakanlıkça istenmesi halinde, işveren aşağıdaki konularda gerekli bilgileri&nbsp;çalışma ve iş&nbsp;kurumu il müdürlüğüne verir:

a) Risk değerlendirmesinin sonuçları.

b)&nbsp;Çalışanların biyolojik etkenlere maruz kaldığı&nbsp;veya kalma ihtimali bulunan işler.

c) Maruz kalan&nbsp;çalışan sayısı.

ç)&nbsp;İşyerinde iş&nbsp;sağlığı&nbsp;ve güvenliği hizmeti sunan iş&nbsp;güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin adı, soyadı, unvanı&nbsp;ve bu konudaki yeterliliği.

d)&nbsp;Çalışma&nbsp;şekli ve yöntemleri de dâhil olmak&nbsp;üzere alınan koruyucu ve&nbsp;önleyici tedbirler.

e)&nbsp;Çalışanların, grup 3 veya grup 4’te biyolojik etkenlere ait fiziksel korumalarının ortadan kalkması&nbsp;sonucu oluşacak&nbsp;maruziyetten&nbsp;korunması&nbsp;için yapılan acil eylem planı.

(2)&nbsp;İşveren, biyolojik etkenin ortama yayılmasına ve insanda ciddi enfeksiyona veya hastalığa sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olayı&nbsp;derhal Bakanlığa ve Sağlık Bakanlığına bildirir.

(3)&nbsp;İşletmenin faaliyeti sona erdiğinde, 13&nbsp;üncü&nbsp;maddesine göre düzenlenen biyolojik etkene maruz kalançalışanların listesi ile 16&nbsp;ncı&nbsp;maddeye göre tutulan tüm tıbbi kayıtlar&nbsp;çalışma ve iş&nbsp;kurumu il müdürlüğüne verilir.

'''Hijyen ve kişisel korunma'''

'''MADDE 10&nbsp;–'''&nbsp;(1)&nbsp;İşverenler,&nbsp;çalışanların biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışmaya bağlı&nbsp;sağlık veya güvenlik riskleriyle karşılaştıkları&nbsp;bütün işlerde, aşağıdaki&nbsp;önlemleri alırlar:

a)&nbsp;Çalışanların, biyolojik etkenlerin bulaşma riskinin olduğu&nbsp;çalışma alanlarında yiyip içmeleri engellenir.

b)&nbsp;Çalışanlara uygun koruyucu giysi veya diğer uygun&nbsp;özel giysi sağlanır.

c)&nbsp;Çalışanlara, göz yıkama sıvıları&nbsp;ve/veya cilt antiseptikleri de dahil, uygun ve yeterli temizlik malzemeleri bulunan yıkanma ve tuvalet imkanları&nbsp;sağlanır.

ç) Gerekli koruyucu donanım ve ekipman, belirlenmiş&nbsp;bir yerde uygun olarak muhafaza edilir. Her kullanımdan sonra ve mümkünse kullanımdan&nbsp;önce kontrol edilip temizlenir. Koruyucu donanım ve ekipman, kullanımından&nbsp;önce bozuksa tamir edilir veya değiştirilir.

d)&nbsp;İnsan ve hayvan kaynaklı&nbsp;numunelerin alınması, işlem yapılması&nbsp;ve incelenmesi yöntemleri belirlenir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen koruyucu giysiler de dahil, biyolojik etkenlerle kirlenmiş&nbsp;olabilecek iş&nbsp;giysileri ve koruyucu ekipman,&nbsp;çalışma alanından ayrılmadan&nbsp;önce&nbsp;çıkarılır ve diğer giysilerden ayrı&nbsp;bir yerde muhafaza edilir.İşverence, kirlenmiş&nbsp;bu giysilerin ve koruyucu ekipmanın&nbsp;dekontaminasyonu&nbsp;ve temizliği sağlanır, gerektiğinde imha edilir.

(3) Birinci ve ikinci fıkralara göre alınan&nbsp;önlemlerin maliyeti&nbsp;çalışanlara yansıtılmaz.

'''Çalışanların eğitimi ve bilgilendirilmesi'''

'''MADDE 11&nbsp;–'''&nbsp;(1)&nbsp;İşveren, işyerinde&nbsp;çalışanların ve/veya&nbsp;çalışan temsilcilerinin uygun ve yeterli eğitim almalarını&nbsp;sağlar ve&nbsp;özellikle aşağıda belirtilen konularda gerekli bilgi ve talimatları&nbsp;verir:

a) Olası&nbsp;sağlık riskleri.

b)&nbsp;Maruziyeti&nbsp;önlemek için alınacak&nbsp;önlemler.

c) Hijyen gerekleri.

ç) Koruyucu donanım ve giysilerin kullanımı&nbsp;ve giyilmesi.

d) Herhangi bir olay anında ve/veya olayların&nbsp;önlenmesinde&nbsp;çalışanlarca yapılması&nbsp;gereken adımlar.

(2) Eğitim, biyolojik etkenlerle teması&nbsp;içeren&nbsp;çalışmalara başlanmadan&nbsp;önce verilir. Değişen ve ortaya&nbsp;çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir. Gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanır.

'''Özel durumlarda&nbsp;çalışanın bilgilendirilmesi'''

'''MADDE 12&nbsp;–'''&nbsp;(1)&nbsp;İşveren; biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışma sırasında oluşan ciddi bir kaza veya olay durumunda veya grup 4 biyolojik etkenlerle yapılan&nbsp;çalışmalarda, işyerinde asgari takip edilecek prosedürleri içeren yazılıtalimatları&nbsp;sağlar ve mümkün olduğu yerlerde uyarıları&nbsp;görünür&nbsp;şekilde asar.

(2)&nbsp;Çalışanlar, biyolojik etkenlerin kullanımı&nbsp;sırasında meydana gelen herhangi bir kaza veya olayı, işyerinde görevli iş&nbsp;güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya işveren veya işveren vekiline derhal bildirir.

(3)&nbsp;İşverenler, biyolojik etkenlerin ortama yayılmasından doğan ve insanda ciddi enfeksiyona ve/veya hastalığa neden olabilecek kaza veya olayı,&nbsp;çalışanlara ve/veya&nbsp;çalışan temsilcilerine derhal bildirir.&nbsp;İşverenler, kazanın sebeplerini ve durumu düzeltmek için alınan&nbsp;önlemleri de en kısa zamanda&nbsp;çalışanlara ve/veya&nbsp;çalışan temsilcilerine bildirir.

(4) Her&nbsp;çalışan, 13&nbsp;üncü&nbsp;maddede belirtilen ve kişisel olarak kendisini ilgilendiren bilgilere ulaşma hakkına sahiptir.

(5)&nbsp;Çalışanların ve/veya&nbsp;çalışan temsilcilerinin,&nbsp;çalıştıkları&nbsp;konu ile ilgili ortak bilgilere ulaşabilmeleri sağlanır.

(6)&nbsp;İşverenler, 9 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen bilgileri istemeleri halinde&nbsp;çalışanlara ve/veya&nbsp;çalışan temsilcilerine verir.

'''Biyolojik etkenlere maruz kalan&nbsp;çalışanların listesi'''

'''''''''MADDE 13&nbsp;–&nbsp;'''(1)&nbsp;İşverenler, grup 3 ve/veya grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan&nbsp;çalışanların listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını&nbsp;ve&nbsp;maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, uygun bir&nbsp;şekilde tutar.

(2) Bu liste ve kayıtlar,&nbsp;maruziyet&nbsp;sona erdikten sonra en az&nbsp;onbeş&nbsp;yıl saklanır; ancak aşağıda belirtilen enfeksiyonlara neden olabilecek biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet&nbsp;söz konusu olduğunda, bu liste, bilinen son&nbsp;maruziyettensonra en az kırk yıl boyunca saklanır:

a) Kalıcı&nbsp;veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet.

b) Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya&nbsp;çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet.

c) Hastalığın gelişmesinden&nbsp;önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenleremaruziyet.

ç) Tedaviye rağmen uzun süreler boyunca tekrarlayan hastalıklarla sonuçlanan biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet.

d) Uzun süreli ciddi hasar bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere&nbsp;maruziyet.

(3)&nbsp;İşyerinde görevli işyeri hekimi, iş&nbsp;güvenliği uzmanı&nbsp;veya bu konuyla ilgili diğer sorumlu kişilerin birinci fıkrada belirtilen listeye ulaşabilmeleri sağlanır.

'''Çalışanların görüşlerinin alınması&nbsp;ve katılımının sağlanması'''

'''MADDE 14&nbsp;–&nbsp;'''(1)&nbsp;İşveren, bu Yönetmelikte belirtilen konularda 6331 sayılı&nbsp;Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak,&nbsp;çalışanların ve/veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını&nbsp;sağlar.

'''Bakanlığa bildirim'''

'''MADDE 15&nbsp;–&nbsp;'''(1)&nbsp;İşverenler, aşağıdaki biyolojik etkenlerin ilk kez kullanımında&nbsp;çalışma ve iş&nbsp;kurumu il müdürlüğüne&nbsp;ön bildirimde bulunur:

a) Grup 2 biyolojik etkenler.

b) Grup 3 biyolojik etkenler.

c) Grup 4 biyolojik etkenler.

(2) Bu bildirim işin başlamasından en az otuz gün&nbsp;önce yapılır.&nbsp;Üçüncü&nbsp;fıkrasında belirtilen hususlar saklıkalmak kaydı&nbsp;ile işveren, grup 4’te yer alan her bir biyolojik etkeni veya geçici olarak kendisinin yaptığı&nbsp;sınıflandırmaya göre grup 3’te yer alan yeni bir biyolojik etkeni ilk defa kullandığında da&nbsp;ön bildirimde bulunur.

(3) Grup 4 biyolojik etkenlerle ilgili tanı&nbsp;hizmeti veren&nbsp;laboratuvarlar&nbsp;için, hizmetin içeriği hakkında başlangıçta bildirimde bulunulur.

(4)&nbsp;İşyerinde bildirimi geçersiz kılan, proses ve/veya işlemlerde sağlık veya güvenliği&nbsp;önemli&nbsp;ölçüde etkileyecek büyük değişiklikler olduğunda, bildirim yeniden yapılır.

(5) Birinci, ikinci ve&nbsp;üçüncü&nbsp;fıkralarda sözü&nbsp;edilen bildirim;

a)&nbsp;İşyerinin unvan ve adresini,

b)&nbsp;İşyerinde iş&nbsp;sağlığı&nbsp;ve güvenliği hizmeti sunan iş&nbsp;güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin adı, soyadı, unvanı&nbsp;ve bu konudaki yeterliliğini,

c) Risk değerlendirmesinin sonucunu,

ç) Biyolojik etken türlerini,

d)&nbsp;Öngörülen korunma ve&nbsp;önleme tedbirlerini,

içerir.

'''Sağlık gözetimi'''

'''MADDE 16&nbsp;–'''&nbsp;(1) Biyolojik etkenlerle yapılan&nbsp;çalışmalarda işveren&nbsp;çalışanların,&nbsp;çalışmalara başlamadan&nbsp;önce ve işin devamı&nbsp;süresince düzenli aralıklarla sağlık gözetimine tabi tutulmalarını&nbsp;sağlar.

(2) Yapılan risk değerlendirmesi,&nbsp;özel koruma&nbsp;önlemleri alınması&nbsp;gereken&nbsp;çalışanları&nbsp;tanımlar.

(3) Maruz kaldıkları&nbsp;veya kalmış&nbsp;olabilecekleri biyolojik etkene karşı&nbsp;henüz bağışıklığı&nbsp;olmayan&nbsp;çalışanlar için gerektiğinde, Sağlık Bakanlığının işyerinin bulunduğu ildeki yetkili birimleri ile işbirliği içinde uygun aşılar yapılır.İşverenler, aşı&nbsp;bulundurduklarında Ek-VII’de&nbsp;belirtilen hususları&nbsp;dikkate alır.

(4) Bir&nbsp;çalışanın,&nbsp;maruziyete&nbsp;bağlı&nbsp;olduğundan kuşkulanılan bir enfeksiyona ve/veya hastalığa yakalandığısaptandığında, işyeri hekimi, benzer biçimde maruz kalmış&nbsp;diğer&nbsp;çalışanların da aynı&nbsp;şekilde sağlık gözetimine tabi tutulmasını&nbsp;sağlar. Bu durumda&nbsp;maruziyet&nbsp;riski yeniden değerlendirilir.

(5) Sağlık gözetiminin yapıldığı&nbsp;bu durumlarda, kişisel tıbbi kayıtlar,&nbsp;maruziyetin&nbsp;son bulmasından sonra en azonbeş&nbsp;yıl süre ile saklanır. 13&nbsp;üncü&nbsp;maddenin ikinci fıkrasında belirtilen&nbsp;özel durumlarda kişisel tıbbi kayıtlar bilinen sonmaruziyetten&nbsp;itibaren kırk yıl süre ile saklanır.

(6)&nbsp;İşyeri hekimi her bir&nbsp;çalışan için alınması&nbsp;gerekli koruyucu ve&nbsp;önleyici tedbirler ile ilgili olarak&nbsp;önerilerde bulunur.

(7)&nbsp;Maruziyetin&nbsp;sona ermesinden sonra yapılacak herhangi bir sağlık gözetimi ile ilgili olarak&nbsp;çalışanlara gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir.

(8)&nbsp;Çalışanlar, kendileriyle ilgili sağlık gözetimi sonuçları&nbsp;hakkında bilgi edinebilir ve ilgili&nbsp;çalışanlar veya işveren, sağlık gözetimi sonuçlarının gözden geçirilmesini isteyebilir.

(9)&nbsp;Çalışanların sağlık gözetimi ile ilgili hususlar Ek-IV’te&nbsp;verilmiştir.

(10) Biyolojik etkenlere mesleki&nbsp;maruziyet&nbsp;sonucu meydana gelen her hastalık veya&nbsp;ölüm vakaları&nbsp;Bakanlığa bildirilir.

== DÖRDÜNCÜ&nbsp;BÖLÜM ==

Özel Hükümler

'''Tanı&nbsp;laboratuvarları&nbsp;dışında kalan insan sağlığı&nbsp;ve veterinerlikle ilgili hizmetler'''

'''MADDE 17&nbsp;–&nbsp;'''(1) Tanı&nbsp;laboratuvarları&nbsp;dışında kalan, insan sağlığı&nbsp;ve veterinerlik hizmeti verilen işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılırken, aşağıdaki hususlara&nbsp;özellikle dikkat edilir:

a) Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alınan maddelerde ve&nbsp;örneklerde biyolojik etkenlerin varlığıhakkındaki belirsizlikler.

b) Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alınan maddelerde ve&nbsp;örneklerde var olduğu bilinen veya var olduğundan&nbsp;şüphe edilen biyolojik etkenlerin oluşturduğu tehlike.

c)&nbsp;İşin doğasından kaynaklanan riskler.

(2)&nbsp;Çalışanları&nbsp;sağlık ve güvenlik yönünden korumak için aşağıdaki hususları&nbsp;da içeren uygun&nbsp;önlemler alınır:

a) Uygun&nbsp;dekontaminasyon&nbsp;ve dezenfeksiyon yöntemlerinin belirlenmesi.

b) Biyolojik etkenlerin bulaştığı&nbsp;atıkların risksiz bir&nbsp;şekilde işlenmesini ve ortadan kaldırılmasını&nbsp;sağlayacak uygun yöntemlerin kullanılması.

(3) Grup 3 veya grup 4 biyolojik etkenlerle&nbsp;enfekte&nbsp;olan veya olduğundan&nbsp;şüphelenilen hasta insanların veya hayvanların bulunduğu izolasyon yerlerinde, enfeksiyon riskini en aza indirmek için, Ek-V’in&nbsp;(A) sütununda belirtilenönlemler alınır.

'''Endüstriyel işlemler,&nbsp;laboratuvarlar&nbsp;ve hayvan barınakları&nbsp;için&nbsp;özel&nbsp;önlemler'''

'''MADDE 18&nbsp;–&nbsp;'''(1) Teşhis&nbsp;laboratuvarları&nbsp;da dahil,&nbsp;laboratuvarlarda&nbsp;ve grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerle bilhassa&nbsp;enfekte&nbsp;edilmiş&nbsp;veya bunları&nbsp;taşıyan veya taşıdıklarından&nbsp;şüphe edilen&nbsp;laboratuvar&nbsp;hayvanlarının barınaklarında aşağıdaki&nbsp;önlemler alınır:

a) Araştırma, geliştirme,&nbsp;öğretim veya tanı&nbsp;amacıyla grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışmaların yürütüldüğü&nbsp;laboratuvarlarda, enfeksiyon riskini asgariye indirmek için Ek-V’te&nbsp;belirtilen&nbsp;önlemler alınır.

b) Risk değerlendirmesini takiben biyolojik etkenin risk derecesine göre fiziksel koruma düzeyi tespit edilir ve Ek-V’te&nbsp;belirtilen&nbsp;önlemler alınır. Aşağıda belirtilen biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışmalar;

1) Grup 2 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 2 olan,

2) Grup 3 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 3 olan,

3) Grup 4 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 4 olan,

çalışma alanlarında yürütülür.

c)&nbsp;İnsanda hastalığa yol açabilecek fakat asıl amaçları&nbsp;kültür veya onların konsantre halinde bulunmaları&nbsp;gibi biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışmak olmayan, biyolojik etkenleri içerip içermediği belirsiz olan maddelerle yapılan&nbsp;laboratuvarçalışmalarında koruma düzeyi en az 2 olan&nbsp;önlemler uygulanır. Bakanlıkça daha alt düzeydeki koruma&nbsp;önlemlerinin yeterli olduğu belirtilmedikçe, gerekli olduğu bilinen ya da&nbsp;şüphelenilen durumlarda koruma düzeyi 3 veya 4 olanönlemler uygulanır.

(2) Grup 2, grup 3 veya grup 4’te yer alan biyolojik etkenlerin kullanıldığı&nbsp;sanayi proseslerinde aşağıdakiönlemler alınır;

a) Birinci fıkranın (b) bendinde tanımlanan koruma ilkeleri, Ek-VI’da&nbsp;belirtilen uygulamaya yönelik&nbsp;önlemler ve uygun prosedürler esas alınarak sanayi proseslerine de uygulanır.

b) Grup 2, grup 3 veya grup 4’te yer alan biyolojik etkenlerin kullanılması&nbsp;ile ilgili risk değerlendirmesine göre, bu etkenlerin sanayide kullanılmasında alınması&nbsp;gereken&nbsp;önlemlerin neler olduğuna karar vermeye Bakanlık yetkilidir.

(3)&nbsp;Çalışanlar için ciddi sağlık riski oluşturabilecek, ancak kesin bir değerlendirme yapılamayan biyolojik etkenlerle&nbsp;çalışmaların yapıldığı&nbsp;tüm işyerlerinde koruma düzeyi en az 3 olan&nbsp;önlemler alınır.