Wilson hastalığı epidemiyolojisi

Epidemiyoloji ve Risk Faktörleri

Hastalığın sıklığı 1/5000 ile 1/30000 arasında değişmektedir. Wilson hastalığı mutasyonunun toplumdaki taşıyıcı sıklığı 1/90 oranındadır. Ancak ülkemiz gibi akraba evliliğinin yüksek olduğu toplumlarda bu oranın daha fazla olacağı unutulmamalıdır. Bazı genetik risk faktörlerinin WH fenotipini ve hastalığın seyrini etkileyebileceği bildirilmiştir. Ancak bu bilgi henüz kesin olarak kanıtlanmış değildir.

Genetik

On üçüncü kromozomun uzun kolunda (13q14–q21) kodlanan ATP7B geni 21 eksonludur ve 1465 aminoasitlik bir transmembran proteini olan ATPaz’ı (ATP7B) kodlar. Bu gendeki mutasyonlar WH’ya yol açarlar. ATPaz bakır taşıyan bir enzimdir. Hepatositlerde eksprese edilen ATP7B fonksiyonunun bozulması karaciğerde bakır birikimine yol açarak WH’ya neden olur. Şimdiye kadar 650’nin üzerinde mutasyon bildirilmiştir. Mutasyonların yaklaşık %60’ı “yanlış anlam” (missense) mutasyonlarıdır. ATP7B’in genotipik yayılımı komplekstir ve çoğu hastada iki farklı mutasyon “bileşik heterozigot” (compound heterozigot) olarak bulunur. Mutasyonların türü toplumdan topluma değişmektedir. Avrupalı hastalarda en sık bulunan ATP7B mutasyonu 1069’uncu aminoasitte bulunan histidin ve glutamatın yer değiştirmesidir (H1069Q). Bu mutasyon beyaz ırktaki mutasyonların %30-60’ından sorumludur. Güneydoğu Asya’da bulunan en sık mutasyon ise R778L’dir. Hint popülasyonunda ise bu iki mutasyona da rastlanmamıştır. Mutasyonların özelliğine göre hastalığın fenotipi değişebilir. Örneğin H1069Q mutasyonu daha geç başlangıçlı hastalık ve hızlı nörolojik tutulumla karakterizedir.