Ateş Ölçüm Yöntemleri

Ateş Ölçüm yöntemleri

Ateş, civalı standart termometre, elektronik termometre, kulaktan infrared ışınları yoluyla elektronik ölçüm, emzikli elektronik termometre, ısıya duyarlı film yöntemi (likit kristal veya plastik bant) ile ölçülebilir.

Ateş değerlendirilmesi ya Celcius (santigrad;C) ya da Fahrenheit (F) olarak belirtilir.Bunların dönüşümü; C x 1.8 + 32 = F olarak yapılabilir.

Oral yolla(sublingual) ölçüm

Genellikle 5 yaş ve üzerinde kullanılır. Bu bölge merkez vücut sıcaklığının direkt göstergesi olan eksternal karotid arterin ana dalı tarafından kanlandığı ve ortam sıcaklığından fazla etkilenmediği için avantajlıdır. Ancak hastanın mutlak uyumunu gerektirmesi dezavantajdır. Sublingual ölçülen ısı 37,4 C -38,4 °C ise subfebril ateş, 38,5-39,0 °C arasında hafif ateş, 39 °C-40 °C yüksek ateş, 41 °C ve üzeri ise çok yüksek ateş olarak kabul edilir.

 

Aksiller ölçüm (koltuk altı)

Güvenilir oluşu, uygulama kolaylığı açısından avantajlıdır. Takip zorluğu (yerinden oynaması), uzun uygulanma zamanı ihtiyacı, ciltte ateş sonucu oluşan vazokonstrüksiyona ve terlemeye bağlı olarak gerçekten daha düşük değerler gösterebilmesi dezavantajdır. Aksiller ölçümde ateş 37,2°C nin üzeri değerler kabul edilir. Aksiller bölgeden elde edilen değerler rektal ısıya kıyasla 1 °C, sublingual ısıya kıyasla 0,5 °C düşüktür.

Rektal ölçüm

Dış ortam sıcaklığından etkilenmeyen bir bölge oluşu ve yaş ile kullanım kısıtlılığı olmamasından ötürü avantajlıdır. Küçük çocuklar için korkutucu, büyük çocuklar için psikolojik olarak örseleyici oluşu, hijyenik olmaması, nötropenik hastalar için riskli olması, ağrı, daha uzun süre gerektirmesi ise dezavantajlarıdır. Rektal ısının 37,6 °C üzerinde oluşu ateş kabul edilir.

Kulaktan ölçüm

Ateş tayini için hipotalamusun termoregülatuar merkezine anatomik olarak yakınlığından dolayı teorik anlamda en ideal bölgedir. Hızlı ölçüm olanağı, ortam sıcaklığından etkilenmemesi, enfeksiyon riski taşımaması nedeniyle de avantajlıdır. 3 yaşın altında değişken sonuçlar vermesi, kullanıcı eğitmi gerektirmesi dezavantajlarıdır. İnfrared termometreleri (Lazer veya Uzaktan ölçüm termometresi olarak da adlandırılır) kullanılır. 38 °C üzerinde oluşu ateş kabul edilir.

Temporal Ölçüm

Temporal/Scanner Termometre, alın bölgesindeki belli başlı arterlerden biri olan, Temporal (şakak) arteri üzerindeki deri yüzeyi ısısını noninvazif  olarak ölçmek için tasarlanmıştır. Şakak arteri kalbe doğrudan Aort’tan gelen Carotid arter aracılığı ile bağlanmıştır. Aort damar sisteminin ana gövdesidir. Şakak arteri sürekli kan akışı sağlar ve kesin bir ölçüm yapmak için gereken doğruluğa ancak deri yüzeyine böyle yeterince yakın yerleştirilmiş bir ölçüm tekniği olanak verir. 

Ateş ölçüm tekniklerinin karşılaştırılması

Yeni geliştirilen termometreler son yıllarda cıvalı termometrenin yerini almaktadır. Ancak her yöntemin avantaj ve dezavantajları olmakla birlikte vücut sıcaklığının ölçümünde hangi yöntemin en doğru olduğu ve nereden ölçüm yapılacağı hala tartışılmaktadır.  Civalı termometre yerine kullanılan termometrelerin performansının değerlendirilmesi, doğruluk, özgüllük ve duyarlılığının karşılaştırılması için , 2-18 yaş arasındaki 151 hastayı içeren bir çalışma yapılmış; hastalarda koltuk altı cıvalı termometre, koltuk altı dijital termometre, alından temassız termometre, timpanik termometre ve alından temporal arter termometre ile 3. , 5. ve 8. dakikalarda vücut sıcaklığı (her hasta için 15 ölçüm olmak üzere toplamda 2265 ölçüm) yapılmış. rdı. Termometrelerin ortalama, ortanca, standart sapma, en düşük, en yüksek ölçüm değerleri hesaplanmış. Ortalama değerleri karşılaştırıldığında temporal arter termometre 38.2 C, cıvalı aksiller termometre 37.8 C, timpanik termometre 37.5 C, temassız alın termometre 37.5 C dijital aksiller termometre 37.6 C olduğu görüldü. Cıvalı ve dijital aksiller termometrenin 8. dakikaya kadar yükselmeye devam ettiği görüldü. Temporal arter termometresi ve temassız alın termometresi ile yapılan tekrarlayan ölçümlerde fark görülmedi. 12 yaş altında timpanik termometre ile yapılan tekrarlayan ölçümlerde fark olduğu görüldü. Spearman korelasyon testi ile karşılaştırıldığında cıvalı termometre ile diğer termometrelerin pozitif yönde çok güçlü ve anlamlı korelasyonu olduğu görüldü. Cıvalı termometre ile 38.0C ateş kabul edildiğinde aksiller dijital termometrenin duyarlılığı % 98 özgüllüğü % 85 pozitif prediktivitesi % 98 negatif prediktivitesi %92, temporal arter termometresinin duyarlılığı % 94 özgüllüğü %93 pozitif prediktivitesi % 94 negatif prediktivitesi %88, temassız termometrenin özgüllüğü % 100 duyarlılığı % 69 pozitif prediktivitesi % 100 negatif prediktivitesi % 93, timpanik termometrenin özgüllüğü % 98, duyarlılığı % 87, pozitif prediktivitesi % 98, negatif prediktivitesi % 92 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak dijital termometre cıvalı termometrenin yerine kullanılabilir. Fakat bekleme süresi üretici firmanın belirttiğinden daha fazla olmalıdır. (En az 3 dakika) Temporal arter termometresi cıvalı termometre kadar iyi ölçüm yapabilmektedir. Temassız alın termometresi cıvalı termometreye göre daha düşük duyarlılığa sahiptir. Ateş takibi için uygundur. Timpanik termometre de cıvalı termometre kadar iyi ölçüm yapabilmektedir. 12 yaşından küçük hastalarda ölçüm zorluğu mevcuttur. Maliyeti göreceli olarak daha fazladır. 

 

fckLR