Demir Eksikliği Tanısı

Belirti ve Bulgular

Solukluk (özellikle avuç ve mukoza solukluğu), halsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk, süt çocuklarında büyüme duraklaması, çarpıntı, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, kulak çınlaması.

Pika (toprak, kağıt gibi besin dışı maddeler yeme), çocuklarda katılma nöbeti, glossit, dilde papill atrofisi, kaşık tırnak, tırnaklarda kolay kırılma, saç dökülmesi, ağız köşelerinde ragadlar, yutma güçlüğü, üfürüm.

Anemiden bağımsız biçimde (hipoferritinemi) aşırı hâlsizlik ve yorgunluk olabilir. Çocuklarda dikkat ve algılama sorunları, okul başarısında azalma, öğrenme güçlüğü.

Laboratuvar Bulguları

• Hemoglobin, hematokrit, eritrosit sayısı ve ortalama eritrosit hacmi azalır. Reaktif trombositoza neden olabilir. Trombosit sayısı 600.000 /mm3 değerine ulaşabilir.
• Periferik kan yaymasında hipokromi, mikrositoz ve anizositoz görülebilir. Normoblast görülmesi demir eksikliği anemisi olmadığını düşündürür.
• Bakılabiliyorsa, demir depolarını yansıtan ferritin düzeyi değerlendirilir. Düzeyin 15 microgram/L’nin altına düşmesi demir depolarının boşaldığının göstergesidir.

Ayırıcı Tanı

Birinci basamakta, tedavinin başarısız kaldığı hastalarda, ayırıcı tanıda, ülkemizde sık görülen ve tedaviye yanıtsız hipokromik-mikrositer anemiye yol açan talasemi (hasta veya taşıyıcı) ve kronik hastalığa bağlı anemi akla gelmelidir. Talasemi minör ile demir eksikliği anemisi ayırıcı tanısında aşağıdaki tablo kullanılabilir. Ancak kesin ayırıcı tanı hemoglobin elektroforezi ile yapılır.

Tam Kan Sayımında Talasemi ve Demir Eksikliğine Bağlı Aneminin Ayırıcı Tanısı
Parametreler	Demir Eksikliği Anemisi	Talasemi minör
Eritrosit (mm3)	<5,5 milyon	>5,5 milyon
RDW*	Artmış	Normal
MCV (fl)**	50-80	60-70
Trombosit	Artmış	Normal
Hb (gr/dl)	4-12	10-11
*RDW: Eritrosit dağılım genişliği,	**MCV: Ortalama eritrosit hacmi,	Hb: Hemoglobin