Diffüz aksonal injury

  Diffüz aksonal injury (yaralanma), kafa travmalarinin önemli ve özel bir grubunu olusturur. Subdural hematomlardan sonra ikinci sıklıkta ölümle sonuçlanabilmeleri de bu travma türünün klinik tanısının önemini arttırmaktadır .

  DAY özellikle pediatrik grupta travmaya bağlı kitle etkisi oluşturan epidural, subdural, intraserebral hematom gibi lezyonlar olmaksızın, uzamış travmatik komayla seyredebilen angülasyon ve rotasyon kuvvetlerinin etkisiyle oluşan bir akselerasyon-deselerasyon travmasıdır.

  Günümüzde otomobil ve özellikle motorsikletli taşıt kazalarına bağlı deselerasyon travmaları sıklıkla görülmektedir.

  Aslında subdural hematom (SDH) ve DAY'nin oluş etyolojileri benzerlikler göstermekle beraber kaza tipi açısından belirgin farklar vardir. SDH' da genellikle kısa çarpma etkisi, çok sert zemin ve ani akselerasyon rol oynarken, DAY'da göreceli daha yumuşak veya üzeri kaplanmış (örneğin araç içi mekanlar) zeminlere akselerasyonun uzun sürdüğü çarpma etkisi mevcuttur. Deselerasyonla kafa travması esnasında BOS ve parankim içeren rijid kavite lineer ve rotasyonel kuvvetlerin etkisi altında sarsılır. Beynin sarsılmasi anteroposterior, koronal ve aksiyel yönde veya bunların kombinasyonu şeklinde olabilir. Bunun sonucunda beynin rijit yapılarına fikse bazı alanlarında ve vasküler yapılarda ani kopmalar olmadan sarsıntı gerçekleşirken daha derin beyin bölgeleri aynı hızda hareket edemez veya zıt yönde hareket ederler. Bu farklı ivmeler de özellikle harekete katılamayan veya zıt yönde katılan beynin derin bölgelerindeki nöronlarında "yırtılmaya" yol açan bir gerilim yaratmaktadir. Bu nedenle DAY sıklıkla bazal ganglionlar, beyinsapı, korpus kallozum gibi derin bölgelerde görülür.

  DAY, tanisinda zorluk yasanan bir travma tipidir. Çünkü aksonal yaralanmalar travma sonrasi ilk BT'lerde görülmeyebilir. MRG' de ise günler sonra görüntülenebilir. Özellikle travma sonrası pediatrik grupta baslangıç ve seri BT'lerde yer kaplayan lezyonun olmadığı ancak posttravmatik komatöz veya spastik hemiparetik paraparetik hastalarda tanı için DAYakla getirilmelidir. DAY' da tomografi eger intrakranial basınç artışına bağlı ödem ve hemorajik lezyon yoksa tamamen normal olabilir. Travmatik iskemi travma sonrasi BT'de en erken 24 saat, MRG' de ise 8 saat içinde gösterilebilir. Difüzyon MR da ise dakikalar içinde ortaya konur

  DAY'da postmortem çalismalarda makroskopik düzeyde korpus kallozum ve beyin sapinda hemorajiler ve laserasyonlar, mikroskopik düzeyde ise aksonal sisme, beyaz cevherde hemoraji, retraksiyon cisimleri ve iskemi izlenir.