Mide Kanseri Tanısı
Mide kanserinin tanısı hikaye, fizik muayene ve laboratuar ve görüntüleme yöntemlerine dayanır. Erken tanısı zordur.Pilor veya kardiada pasajı engellerse daha erken tanı konulabilir. Korpusta yerleşen tümörler ise başlangıçta tamamen sessiz olabilirler.
Risk grubuna giren A kan grubu,ailesinde mide kanseri olanlarla,pernisiyöz anemisi olanlarda periyodik kontroller yapılmalıdır.(Bkz Mide Kanseri Nedenleri )
Klinik Bulgu ve Belirtiler
- Epigastriumda ağrı ve yanma (%70),
- İştahsızlık ve zayıflama (%70-80),
- Huzursuzluk, şişkinlik, dispepsi, bulantı-kusma,
- Erken doyma,ete karşı tiksinti,
- Kardia ca.da Disfaji,
- GIS kanama %10 .
- Anemi,gaitada gizli kan pozitifliği sık olmasına rağmen ,massif Hematemez %5 den azdır.
- Kitle palpe edilebilir. Palpabl kitle %50 dir.
- Diare ve Steatore : Bilhassa Linitis Plastika tipindeki kanserlerde Aklorhidri ve midenin çabuk boşalması sonucu diare ve steatore meydana gelir.
- Virchow nodülü. Irish nodülü.
- Delinme,kanama,stenoz, ascit, Hepatomegali gelişebilir.
- Mide Ca.da salgılanan Sitokin(Özellikle TNF-alfa) ile ilgili olarak ortaya çıkan Paraneoplastik sendrom görülür
- Acanthosis Nigricans(Deride hipertrofi,kıl ve tırnakta beslenme bozukluğu). )Surrenal bezi metastazına bağlı.
- Tromboflebit (Trousseau sendromu)
- Dermatomyozit (Çok sayıda çizgili kası ve deriyi tutan dejenerasyon ve iltihapla karakterize deri ve iskelet kasları atrofisine yol açan deride mavimsi kırmızı döküntüler ile gözkapağı ve çevresindeki ödemle, periferik nöropati ile karakterize klinik tablo).
Bazı mide Ca larda farklı klinik Tablolar söz konusu olabilirse de esas olarak 3 tip klinik tablo mevcuttur:
- SİNSİ TİP : Semptomların belirsizliği nedeniyle bu gruptaki hastaların tanısı çok zordur.Tümörün korpusta veya büyük kurvaturda yerleşmesi sonucu erken dönemlerde mide fonksiyonlarında farkedilemeyecek kadar az değişikliklere yol açarlar. Sinsi tiplerde erken dönemde epigastrik ağrı ve rahatsızlık, Anoreksi, bulantı,kilo kaybı ve Anemi gibi semptomlar görülebilir.Hasta genel olarak iyi durumdadır. Hafif bir solukluk veya yorgunluk hissedilir.
- OBSTRÜKTİF TİP : Tümörün kardiada veya pilorda bulunuşuna göre klinik tablo değişir. ilerleyici bir disfaji söz konusudur. Tümörün mide girişini çevreleyerek daraltmasıyla birlikte hastada hızlı bir kilo kaybı başlar.Kardia kanserlerinde genellikle göğüste, prekordial bölgede ve boyun tabanında ağrı hissedilebilir.Prepilorik bölge tümörlerinde ise epigastriumda sıkıntı ve dolgunluk hissi, iştahta azalma ve bulantı başlangıçtaki semptomlardır.Stenoz ilerledikçe hastalar kusmaya başlar.Önceleri ağır yemeklerden sonra ve seyrek olan kusmalar zamanla sıklaşır.
- PEPTİK ÜLSER TİPİ : Mide Ca lı hastaların %30 unda uzun yıllar devam eden PÜ anamnezi mevcuttur ve bu hastalar başlangıçta Kr. gastrik ülser tedavisi görürler.
Laboratuar
- Anemi,
- Hipoproteinemi,
- Aklorhidri,
- Sedimentasyonda yükselme,
- CEA yükselmesi,
- Gaitada gizli kan pozitifliği.
Tümör Belirleyiciler / Markerlar:
A. Tümörle ilişkili antijenler :
- Karsinoembriyojenik Antijen (CEA)
- Kan grubu antijenleri
- Karbonhidrat antijenleri : CA 15-3, CA 19-9, CA 50, CA 72-4, CA 125, CA 195,
- Tümöre özgü glikoprotein
B. Mide Ca ile ilişkili enzim ve izoenzimler
C. Mide Ca ile ilgili vücut sıvı proteinleri
- Poliaminler
- Prokollagen
- Ferritin
- Hipoksantin
D. Kromozom değişiklikleri
- Onkogen ve proonkogenler : c-H-ras, c-erbB-2, c-myc, P53
- DNA yapısı proliferasyon belirleyicisi
Görüntüleme yöntemleri
Polipoid tümörler lümene ilerler ve dolma defekti yaparlar.Peristaltizmde kesilme,niş( mide pilileri PÜ in tersine nişten uzakta kesilir)Mide hacminde aşikar azalma. Fundustaki hava kabarcığı ile diafragmanın kubbesi ve özofagus arasındaki mesafenin genişlemesi.Mukoza kıvrımlarının düzleşmesi.
Müsinöz adenokarsinomda kum benzeri noktasal kalsifikasyonlar direkt grafide görülebilir. Malign ülser: Genellikle düzensiz krater,kitle içinde intraluminal yerleşim(Selim ülser duvar dışına taşma gösterir),malign ülseri çevreleyen tümör kitlesi ile komşu mide duvarı arasında dar açı,mukozal kıvrımlarda düzensizlik ve kesinti gösterir.
Antrumdaki infiltratif ca. peçete halkası gibi mideyi daraltır.Linitis plastikada matara mide görünümü mevcuttur.
Ultrasonografi: Endoskopik USG lokal evrelemede en duyarlı yöntemdir. EUS tümör ve fibrozisi (tedaviye bağlı veya peptik ülsere sekonder) güvenilir şekilde ayıramadığı için primer olarak ilk evrelemede kullanılır. EUS :T için sensitivitesi/duyarlık %55-80,spesifite/özgüllük %90. Kişiye bağımlı olup deneyim gerektirir.
Tomografi Tümör evresini belirlemedeki doğruluk oranı yaklaşık %66-77. PET uzak metastaz değerlendirmesinde en yararlı olan yöntemdir.
Endoskopi: En az 7 biopsi alınmalıdır,daha az biopsi alındığında sitolojik incelemede fırçalama yapılmalıdır.Lezyon ülsere ise taban ve kenardan biopsi alınmalıdır.Alınan parçanın nekrotik materyel olmaması için biopsi yerinin iyi seçilmesi gerekir.
Eksploratif Laparoskopi:Yaklaşık %12-52 olguda gereksiz laparatomiyi önler.%100e yakın sensitivitesi %84 spesivitesi vardır. Gereğinde:Sitoloji,Laparoskopi,Scalen Biyopsi Çöliyak Anjiografi,Mide Sintigrafis,KC Sintigrafisi.