Neostigmin
NEOSTİGMİNE
Suda çözünür bir amin olan neostigmin kürar antagonisti olarak kullanılan reversible antikolinesterazdır. Farmakolojik etkinliğini sinaps ve kavşaklardaki asetilkolinesterazı inhibe ederek oluşturur. Bunun sonucu olarak da sinaps ve kolinerjik kavşaklarda asetilkolin birikir. Parenteral olarak 0.5-2 mg dozunda kullanılırken oral kullanım dozu 15-30 mg dır.
Farmakokinetik
Eliminasyon yarı ömrü 77 dakika olup, plazma klirensi 15-18 ml/kg/saattir. % 50 den fazlası böbreklerle atılır. Geri kalanı karaciğer ve safra sistemi ile ve çok az bir kısmı da plazmada hidrolize edilerek metabolize olur. Kuarterner amonyum grubu içerdiği için kan beyin bariyeri ile plasentayı geçemez.
Farmakodinamik
Non-depolarizan kas gevşeticilerin antagonizması dışında, klinikte postoperatif paralitik ileus, mesane atonisi ve nörojenik mesane tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca Myastenia Gravis tedavisinde de prostigminle beraber kullanımı mevcuttur.
Klinik etkileri
Sempatik ganglionların ve adrenal medullanın uyarılması ile doz bağımlı olarak kan basıncını yükseltir. Kalpte nöroefektör kavşaklarda indirek muskarinik etki ile bradikardi yapar. Bilindiği üzere periferik sinirlerde asetilkolin reseptörleri bulunmaktadır. Yapılan invitro çalışmalar; nöronal hiperpolarizasyon ve NO yolağı etkisiyle kolinerjik antinosisepsiyonun oluştuğunu ortaya koymaktadır. Şöyle ki; NO salınımı ile cGMP seviyeleri artar. Bu artışla beraber asetilkolin seviyesi artarak analjezi indüklenir. Periferik inflamatuar olaylar sonrası opioid veya kolinerjik ilaçlar uygulanırsa analjezik etkinlik ortaya çıkar.
Son yıllarda spinal düzeyde analjezi sağlanmasında kolinerjik sistemin etkili olduğu hipotezi ile intratekal neostigminin analjezi sağladığına dair kanıtlar ortaya konmuştur. İntratekal neostigminin, spinal kordun dorsal boynuzunda subtansia gelotinosa, lamina III ve V’de bulunan muskarinik kolinerjik reseptörler üzerinden endojen spinal nörotransmitter olan asetilkolinin yıkılımını engelleyerek analjezi oluşturduğu gözlenmiştir.
Nöromuskuler kavşakta asetilkolin birikmesine neden olduklarından çizgili kasları uyarırlar. İntravenöz verildiğinde muskarinik etki ile tükürük ve bronş salgılarında artma, pupilde daralma, bronkospazm, intestinal motilitede artma, mesanede kasılma meydan gelir.
Yan Etkileri
İntratekal neostigminin en önemli yan etkisi bulantı-kusmadır. Ayrıca derin tendon reflekslerinde azalma, ekstremitelerde yorgunluk, huzursuzluk gibi yan etkiler de saptanmış ancak bunların nörotoksititeye bağlı olmayıp neostigminin direkt motor nöron üzerine olan etkilerinden kaynaklandığı ortaya konmuştur. İntratekal olarak verilen neostigmin nedeniye oluşan bulantı-kusma doz bağımlı olup küçük dozlarda neostigmin bulantıya neden olmaz.