Magnezyum
Hücre içi esas metal katyon olan magnezyum, temel hücresel reaksiyonlar için önemli rol oynar. Postoperatif dönemde ve yoğun bakımda hipomagnezemi ile sıkça karşılaşılır ve çoğunlukla fark edilmeyen bu durumun yoğun bakım hastalarında artmış morbidite ve mortalite ile alakalı olabileceği bildirilmiştir. Bu nedenle hipomagnezemi mutlak tedavi edilmelidir. Buna karşın magnezyum eksikliğinin ön planda olmadığı pek çok hastalık durumu, intravenöz magnezyum tedavisinden fayda görür.
Giriş[düzenle | kaynağı değiştir]
Magnezyum vücutta bulunan katyonlar arasında dördüncü, hücre içi ikinci katyondur. Magnezyum enerji metabolizması için gerekli olan birçok enzim sistemini aktive eder ve hücre içine kalsiyum girişini düzenleyen doğal kalsiyum antagonisti olarak rol oynar. Yıllardır “unutulmuş iyon” olarak değerlendirilmesine rağmen magnezyumun son zamanlarda yoğun bakım pratiklerindeki önemi giderek artmaktadır. Yoğun bakım klinisyenleri arasında bu artmış ilginin esas nedenlerinden biri yoğun bakıma (YBÜ) alınan hastalarda hipomagnezeminin yüksek insidansının bildirilmesidir ki, yoğun bakım hastalarının %20 ile 65’inde magnezyum eksikliği rapor edilmiştir. Yoğun bakıma giriş magnezyum düzeylerinin morbidite ve mortaliteyle alakalı olduğu gösterilmiştir. Bazı klinik çalışmalarda hipomagenezeminin yoğun bakım hastalarında organ disfonksiyonu ve sistemik inflamatuar yanıt sendromu (SIRS) gelişimine katkıda bulunduğu gösterilmiştir. Ne var ki, magnezyum desteğinin ne zaman yararlı olabileceğine dair kritik hastaları tedavi eden klinisyenler için çok az kılavuz bilgi vardır.
Bilindiği gibi intravenöz magnezyumun terapötik faydası olduğu görülen birtakım hastalıklar mevcuttur. Son yüzyılın başlangıcından beri parenteral magnezyum tedavisinin geleneksel kullanımı preeklampsi tedavisinde yer almıştır. Buna ek olarak magnezyum, perioperatif analjezi, postoperatif titreme ve tetanos tedavisinde kullanılır. Magnezyum tedavisinin etkinliği acil servislerde, miyokard enfarktüsü , kardiyak ritim bozuklukları ve astım ataklarında önceden beri ve halen çalışılmaktadır. Bu klinik durumlardaki çalışmaların çoğu magnezyum kullanımının faydalı etkilerini göstermiştir ve magnezyumun intravenöz kullanımıyla ilgili kılavuzlarda yan etki riskinin düşüklüğünü vurgulamışlardır. Ne var ki, doz yanıt ilişkisi açısından magnezyumun terapötik etkisi çok net değildir, çünkü total magnezyum konsantrasyonunun, magnezyumun biyolojik aktif halini nasıl yansıttığı konusunda kesin bilgi yoktur.