Acanthosis Nigricans
Acanthosis Nigricans (AN), ciltte koyulaşma ve kalınlaşma ile karakterize bir dermatozdur. Genellikle vücut kıvrımlarında, boyun, koltuk altı ve kasıklarda görülür. AN, altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir ve bu nedenle dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.
Epidemiyoloji
- AN, her yaşta ve ırkta görülebilir.
- Obezite, tip 2 diyabet ve insülin direnci olan kişilerde daha sık görülür.
- Bazı ırklarda (örneğin, Afrika kökenli Amerikalılar) daha yaygındır.
Etiyoloji ve Patogenez
AN'nin farklı tipleri vardır ve her birinin altında yatan neden farklıdır:
- İnsülin Direnci ile İlişkili AN: En yaygın tiptir. İnsülinin cilt hücreleri üzerindeki büyüme faktörü benzeri etkisi nedeniyle ortaya çıkar.
- İlaçlara Bağlı AN: Nikotinik asit, kortikosteroidler ve bazı hormon ilaçları gibi ilaçlar AN'ye neden olabilir.
- Malign AN: Nadir görülen bu tip, iç organ kanserleriyle ilişkilidir. En sık mide kanseri ile ilişkilidir.
- Genetik AN: Nadir görülen bu tip, genetik mutasyonlar sonucu ortaya çıkar.
- Diğer Nedenler: Otoimmün hastalıklar, endokrin bozukluklar ve bazı sendromlar AN'ye neden olabilir.
Klinik Bulgular
- Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon) ve kalınlaşma (hiperkeratoz)
- Kadifemsi veya pürüzlü bir doku
- En sık etkilenen bölgeler: boyun, koltuk altı, kasıklar, eller ve ayaklar
- Bazen kaşıntı veya koku
Tanı
- Fizik muayene ile tanı konulabilir.
- Altta yatan nedeni belirlemek için kan testleri (örneğin, açlık kan şekeri, insülin seviyesi) yapılabilir.
- Gerekirse cilt biyopsisi alınabilir.
- Malign AN'den şüpheleniliyorsa, görüntüleme yöntemleri (örneğin, BT, MR) ve endoskopi yapılabilir.
Ayırıcı Tanı
AN, aşağıdaki hastalıklarla karıştırılabilir:
- Konfluent ve retiküler papillomatozis
- Frictional melanoz
- İlaç reaksiyonları
- Pigmentli kontakt dermatit
- Seboreik keratoz
Tedavi
AN'nin tedavisi, altta yatan nedene yöneliktir:
- İnsülin Direnci ile İlişkili AN: Kilo verme, egzersiz ve metformin gibi insülin duyarlılığını artıran ilaçlar kullanılabilir.
- İlaçlara Bağlı AN: İlacın kesilmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.
- Malign AN: Kanser tedavisi (örneğin, cerrahi, kemoterapi) uygulanmalıdır.
- Semptomatik Tedavi: Topikal retinoidler, keratolitikler ve lazer tedavisi ciltteki değişiklikleri azaltmaya yardımcı olabilir.
Komplikasyonlar
AN'nin kendisi bir komplikasyon değildir, ancak altta yatan hastalıkların komplikasyonları görülebilir. Örneğin, diyabetin komplikasyonları (örneğin, nöropati, retinopati) gelişebilir.
Prognoz
AN'nin prognozu, altta yatan hastalığın kontrolüne bağlıdır. Altta yatan neden tedavi edildiğinde, ciltteki değişiklikler genellikle düzelir.
Önleme
- Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek (örneğin, dengeli beslenme, düzenli egzersiz) insülin direncini önlemeye yardımcı olabilir.
- Obezite ve diyabet riskini azaltmak AN riskini de azaltır.
Kaynaklar:
- Mayo Clinic. Acanthosis Nigricans. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acanthosis-nigricans/symptoms-causes/syc-20368983
- Cleveland Clinic. Acanthosis Nigricans: Causes, Diagnosis & Treatment. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12168-acanthosis-nigricans
- StatPearls. Acanthosis Nigricans. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431057/