Spironolakton
Spironolakton nonselektif bir aldosteron reseptör blokeridir. Klinikte uzun yıllardır kullanımda olan , etkileri ve yan etkileri ortaya konmuş bir ilaçtır.
Genel olarak kardiyovasküler sistem üzerine olan olumlu etkilerinden dolayı kullanılmaktadır. Başlıca kullanım alanları Renin Anjiotensin Aldosteron Sisteminin kardiyak remodeling üzerine olan olumsuz etkilerinin engellenmesi, başta akut miyokart infarktüsü (AMİ) olmak üzere çeşitli nedenlere bağlı oluşan miyokart hasarı sonucu sistolik fonksiyonlarının korunması ve KY’de diüretik etkisi nedeniyle kullanılmaktadır.
Eliminasyonu karaciğerde gerçekleşir, metabolize edilerek kanrenona dönüşür. Spironolakton aktif metabolitlerine genellikle şu oranlarda metabolize olmaktadır: sülfür içeren metabolitler (%80), ve kısmen kanrenon (%20). Aktif metaboliti ile birlikte kendisi de mineralokortikoid reseptörlerine bağlanmak için yarışır. Kanda %90 oranında proteinlere bağlı olarak taşınır. İlaç uygulandıktan sonra maksimum etkinin başlaması 2-3 gün içinde gerçekleşmektedir. Kararlı plazma konsantrasyonuna yaklaşık 1 haftada ulaşırken, ilaç kesildikten sonra etkiler 3 gün devam etmektedir. [1]
Spironolakton böbreklerde , kollektör tüplerin korteks bölümünü etkileyerek K + tutulumuna yol açmaktadır. Kollektör tüplerde Na + reabsorbsiyonu düşük olduğundan dolayı natriüretik etkisi zayıftır.[1] Bu yüzden zayıf diüretikler sınıfında
kabul edilir. Diüretik etkilerin oluşması için 100 mg/gün dozlarında kullanılmalıdır. Kardiyovasküler sistem hastalıklarında spironolaktonun kullanımı diüretik etkilerinden ziyade remodeling üzerindeki olumlu etkilerinden dolayıdır.
Spironolakton antiandrojenik etkiye sahiptir, periferde 5 α-redüktaz aktivitesini inhibe ederek ve dihidrotestosteron ve onun intrasellüler reseptörü ile etkileşime girerek kıl büyümesini azaltır. Aynı zamanda testosteron üretimini de inhibe eder. Spironolakton yüksek dozlarda sitokrom p-450 enzimini inhibe ederek androjen sentezini bozabilir. [2][3][4]
Endikasyonları[düzenle | kaynağı değiştir]
- Primer hiperaldosteronizmli hastalarda preop kısa süreli tedavide
- Esansiyel hipertansiyon tedavisinde,
- Standart tedaviyle kombine edilerek yaşam süresini uzatmak ve hastaneye yatışları azaltmak için, NYHA III ve IV. evre şiddetli kalp yetersizliğini de kapsayan konjestif kalp yetersizliğinin tedavisinde (tek başına veya standart tedaviye ek olarak),
- Ödem ve/veya assit ile seyreden karaciğer sirozu, nefrotik sendrom ve diğer ödemli durumlar dahil sekonder hiperaldosteronizmin bulunabileceği durumların tedavisinde (tek başına veya standart tedaviyle ek olarak),
- Diüretiklere bağlı oluşmuş hipokalemi / hipomagnezemi tedavisinde (uygulanan tedaviye ek olarak),
- Primer hiperaldosteronizmin tanısında
- Hirsutizm tedavisinde
Kontrendikasyonları[düzenle | kaynağı değiştir]
- Eplerenon ( aldosteron antagonistidir ) ile birlikte kullanıldığında,
- Akut renal yetmezliği, anüri, ciddi böbrek fonksiyon bozukluğunda,
- Addison hastalığı (Adrenal bezlerin fonksiyonunu yapamaması sonucu aldosteron ve kortizol azlığı mevcuttur )
- Hiperkalemi ,
- Spironolaktona karşı hassasiyet varlığı
- ↑ 1,0 1,1 Kayaalp OS. Diüretik ilaçlar Rasyonel tedavi yönünden Tıbbi Farmakoloji (9. Baskı) Hacettepe-Taş Ankara 2000; s:649-51
- ↑ Schriock E.A., Schriock E.D.: Treatment of hirsutism. Clin Obstetrics and Gynecology 34: 852-663, I 991.
- ↑ Aydoğdu İ., Özkan H., Aral Y. et al: Hirsutismuslu olgularda siproteron asetat ve bromokriptin tedavisi. Jinekoloji Obstetrik 2: 133-I 38, 1992.
- ↑ Cumming D.C., Yang J.C., Rebar R.W. at al: Treatment of hirsutism with spironolactone. JAMA 247: 1295-1298 , 1982.