Wernicke afazisi

== 1. Wernicke Afazisi Tanımı ve Tarihçesi == Wernicke afazisi, beynin sol temporal lobunda bulunan Wernicke alanındaki hasar sonucu ortaya çıkan, dil anlama bozukluğu ile karakterize bir afazi türüdür. Konuşma akıcı ve ritmik olmakla birlikte, anlamsız, parafazik ve jargon içeren ifadeler görülür. Hastalar, konuşulanları ve yazılı dili anlamakta zorluk çekerler ve genellikle kendi dil bozukluklarının farkında değillerdir. Bu afazi türü, Alman nörolog Carl Wernicke tarafından 1874 yılında tanımlanmıştır.

2. Wernicke Alanının Anatomisi ve Fonksiyonu

Wernicke alanı, beynin sol yarımküresinde, superior temporal girusun arka kısmında yer alır. İşitsel korteksten gelen dilsel bilgiyi anlamlandırmak ve kelimelere anlam atamakla görevlidir. Bu alan, duyusal dil işleme merkezidir ve kelimelerin anlamsal olarak işlenmesini sağlar. Hasar durumunda, işitsel ve görsel dil girdileri anlamlandırılamaz, bu da anlam bozukluğuna yol açar. Wernicke alanı, Broca alanı ile birlikte dilin üretim ve anlama süreçlerini koordine eder.

3. Wernicke Afazisinin Nedenleri

Wernicke afazisi en sık olarak sol temporal lobu etkileyen iskemik inme sonucu ortaya çıkar. Bunun dışında kafa travması, beyin tümörleri, enfeksiyonlar (örneğin ensefalit), nörodejeneratif hastalıklar ve anevrizmalar da neden olabilir. Hasarın yeri ve büyüklüğü afazinin şiddetini belirler. İnme, özellikle sol orta serebral arterin Wernicke alanını besleyen dallarının etkilenmesiyle bu tablo gelişir.

4. Klinik Bulgular ve Belirtiler

• Konuşma: Akıcı, hızlı, normal ritim ve tonlamaya sahip ancak anlamsız, parafazik (kelime yerine başka kelime kullanımı) ve neolojistik (yeni kelimeler türetme) konuşma.
• Anlama: Hem sözlü hem yazılı dili anlamada ciddi bozukluk.
• Farkındalık: Hastalar dil bozukluklarının farkında değildir (anosognozi).
• Tekrarlama: Söylenenleri tekrar etme yeteneği bozuktur.
• Okuma ve Yazma: Anlama bozukluğuna paralel olarak yazılı dili anlama ve yazma becerileri de etkilenir.
• Motor Fonksiyonlar: Genellikle motor kusur yoktur, ancak eşlik eden inme varsa hemiparezi olabilir.

Örnek konuşma: Hasta “Adınız nedir?” sorusuna “Anlıyorum, güzel şeyler ama alamıyorum” gibi anlamsız yanıtlar verebilir.

5. Tanı Yöntemleri

Tanı, ayrıntılı nörolojik muayene ve dil değerlendirmesi ile konur. Dil testleri, hastanın anlama, konuşma, tekrar ve isimlendirme becerilerini ölçer. Beyin görüntüleme yöntemleri (MRI, BT) hasarın yerini ve nedenini saptamada kullanılır.

6. Ayırıcı Tanı

Wernicke afazisi, özellikle Broca afazisi ve diğer akıcı olmayan afazi türlerinden ayırt edilmelidir. Broca afazisinde konuşma akıcı değildir, anlama görece korunmuştur. Wernicke afazisinde ise anlama bozukluğu baskındır, konuşma akıcı ancak anlamsızdır. Ayrıca, transcortical afaziler ve global afazi gibi diğer dil bozuklukları da değerlendirilmelidir.

7. Tedavi Yaklaşımları

• Dil ve Konuşma Terapisi: En temel tedavi yöntemidir. Dil anlama ve ifade becerilerinin geliştirilmesi hedeflenir.
• İlaç Tedavisi: Altta yatan nedenlere yönelik (örneğin inme sonrası antikoagülanlar) ve nöropsikiyatrik belirtiler için destekleyici ilaçlar kullanılır.
• Rehabilitasyon: Multidisipliner yaklaşım, fizik tedavi ve psikososyal destek içerir.
• Cerrahi: Tümör veya anevrizma gibi nedenlerde gerekebilir.

8. Prognoz ve Komplikasyonlar

Prognoz, hasarın büyüklüğüne, nedenine ve erken rehabilitasyonun etkinliğine bağlıdır. Wernicke afazisi hastalarının çoğu dil bozukluklarının farkında olmadığından tedavi uyumu zor olabilir. Anlama bozukluğu iletişimde ciddi sorunlara yol açar. Erken ve yoğun dil terapisi prognozu iyileştirir. Komplikasyonlar arasında sosyal izolasyon ve depresyon yer alabilir.