"Arter kan gazı yorumlanması" sayfasını değiştirmektesiniz
Gezinti kısmına atla
Arama kısmına atla
Uyarı: Giriş yapmadınız. Herhangi bir değişiklik yapmanız durumunda IP adresiniz herkese görünecektir. Eğer giriş yaparsanız veya bir hesap oluşturursanız, edineceğiniz çeşitli yararların yanı sıra yaptığınız değişiklikler de kullanıcı adınıza atfedilecektir.
Bu düzenleme geri alınabilir. Lütfen yapmak istediğiniz bu olduğunu doğrulamak için aşağıdaki karşılaştırmayı kontrol edin ve ardından düzenlemeyi geri almayı bitirmek için değişiklikleri aşağıda yayımlayın.
Güncel sürüm | Sizin metniniz | ||
3. satır: | 3. satır: | ||
*'''Ventilasyon'''u değerlendirmek için PaCO2 incelenir. | *'''Ventilasyon'''u değerlendirmek için PaCO2 incelenir. | ||
*'''Gaz alışverişi'''ni değerlendirmek için P(A-a)O2 hesaplanır. | *'''Gaz alışverişi'''ni değerlendirmek için P(A-a)O2 hesaplanır. | ||
*'''[[ | *'''[[Asit]]-baz dengesi''' incelenir. | ||
**Genel değerlendirme için pH’a bakılır, | **Genel değerlendirme için pH’a bakılır, | ||
**PaCO2 ve HCO3 incelenerek respiratuar ve metabolik durum saptanır. | **PaCO2 ve HCO3 incelenerek respiratuar ve metabolik durum saptanır. | ||
**Primer | **Primer asit-baz bozukluğunun ayırıcı tanısı yapılır. | ||
**Kompansasyon olup olmadığı değerlendirilir. | **Kompansasyon olup olmadığı değerlendirilir. | ||
Asit-baz bozukluğunun [[akut]]-kronik, basit veya mikst özelliği belirlenir. | |||
== Oksijenasyon == | == Oksijenasyon == | ||
23. satır: | 23. satır: | ||
Herhangi bir noktadaki bozukluk dokunun oksijenlenmesini bozarak hipoksiye yol açar. Oksijen atmosferden kana ve kandan dokulara parsiyel basınç farkı ile geçer. Belirli noktalardaki oksijen parsiyel basınçları (mmHg); atmosfer 159, trakea 149.5, alveoller 109.6, arter kanı 100, periferik dokular 25 mmHg şeklindedir. Ancak PaO2 yaklaşık 95 mmHg (> 90 mmHg)’dır. Ven kanının oksijen parsiyel basıncı (PvO2 ) 40 mmHg’dır. | Herhangi bir noktadaki bozukluk dokunun oksijenlenmesini bozarak hipoksiye yol açar. Oksijen atmosferden kana ve kandan dokulara parsiyel basınç farkı ile geçer. Belirli noktalardaki oksijen parsiyel basınçları (mmHg); atmosfer 159, trakea 149.5, alveoller 109.6, arter kanı 100, periferik dokular 25 mmHg şeklindedir. Ancak PaO2 yaklaşık 95 mmHg (> 90 mmHg)’dır. Ven kanının oksijen parsiyel basıncı (PvO2 ) 40 mmHg’dır. | ||
Oksijenizasyon arter kan gazı çalışılarak veya pulse oksimetri ile değerlendirilebilir. Pulse oksimetreler kan gazı yerine kullanılmamalıdır, bu cihazlar sadece O2 ile bağlanmış hemoglobin konsantrasyonunu infrared ışığı absorbsiyonu ile ölçerler ve birçok çevresel değişkenden etkilenirler, ayrıca parsiyel arteriyel O<sub>2</sub> (PaO<sub>2</sub> ), parsiyel karbondioksit basıncı (PCO<sub>2</sub> ), Hgb, bikarbonat (HCO<span style="font-size: 10.8333px;">3</span> ) ve Ph için belirleyiciliği yoktur. Pulse oksimetreler ''karboksi hemoglobin (Hgb) varlığı''nda ve ''siyanid zehirlenmeleri''nde yanlış yüksek sonuç gösterirken ''lokal perfüzyon bozukluğu'', ''[[ | Oksijenizasyon arter kan gazı çalışılarak veya pulse oksimetri ile değerlendirilebilir. Pulse oksimetreler kan gazı yerine kullanılmamalıdır, bu cihazlar sadece O2 ile bağlanmış hemoglobin konsantrasyonunu infrared ışığı absorbsiyonu ile ölçerler ve birçok çevresel değişkenden etkilenirler, ayrıca parsiyel arteriyel O<sub>2</sub> (PaO<sub>2</sub> ), parsiyel karbondioksit basıncı (PCO<sub>2</sub> ), Hgb, bikarbonat (HCO<span style="font-size: 10.8333px;">3</span> ) ve Ph için belirleyiciliği yoktur. Pulse oksimetreler ''karboksi hemoglobin (Hgb) varlığı''nda ve ''siyanid zehirlenmeleri''nde yanlış yüksek sonuç gösterirken ''lokal perfüzyon bozukluğu'', ''[[hipotermi]]'', ''arterio-venöz fistül,'' ''vasopressör kullanımı, flörosan ışıkta, tırnak üzerindeki parlatıcı'' gibi kimyasallar olmasında yanlış düşük sonuç, methemoglobinemide %80-85 civarında göstermektedir. | ||
Kuru oda havasında %21 oksijen (O<sub>2</sub> ) olduğu için havada bulunan oksijen basıncı (PO<sub>2</sub> ): 0.21x760=159 mmhg’dır. FiO<sub>2</sub> inspire edilen O<sub>2</sub> oranı olarak tariflenir. FiO<sub>2</sub> dakikadaki solunum miktarına ve havada bulunan O<sub>2</sub> ’ye bağlı olarak değişmektedir. | Kuru oda havasında %21 oksijen (O<sub>2</sub> ) olduğu için havada bulunan oksijen basıncı (PO<sub>2</sub> ): 0.21x760=159 mmhg’dır. FiO<sub>2</sub> inspire edilen O<sub>2</sub> oranı olarak tariflenir. FiO<sub>2</sub> dakikadaki solunum miktarına ve havada bulunan O<sub>2</sub> ’ye bağlı olarak değişmektedir. | ||
34. satır: | 34. satır: | ||
| '''Tahmini FiO<sub>2</sub>''' | | '''Tahmini FiO<sub>2</sub>''' | ||
|- | |- | ||
| [[ | | [[Nazal]] 1 l/dk | ||
| %25 | | %25 | ||
|- | |- | ||
| | | Nazal 2 l/dk | ||
| %29 | | %29 | ||
|- | |- | ||
| | | Nazal 3 l/dk | ||
| %34 | | %34 | ||
|- | |- | ||
| | | Nazal 4 l/dk | ||
| %38 | | %38 | ||
|- | |- | ||
93. satır: | 93. satır: | ||
pH=7.30 iken [H+]=80-30 =50 nmol/L | pH=7.30 iken [H+]=80-30 =50 nmol/L | ||
=== Basit Asit Baz Dengesi bozuklukları === | === Basit Asit Baz Dengesi bozuklukları === | ||
114. satır: | 112. satır: | ||
| 24mEq/L | | 24mEq/L | ||
|- | |- | ||
| Respiratuar Asidoz | |||
| Düşük | | Düşük | ||
| Yüksek | | Yüksek | ||
120. satır: | 118. satır: | ||
| Yüksek | | Yüksek | ||
|- | |- | ||
| Respiratuar Alkaloz | |||
| Yüksek | | Yüksek | ||
| Düşük | | Düşük | ||
126. satır: | 124. satır: | ||
| Düşük | | Düşük | ||
|- | |- | ||
| Metabolik Asidoz | |||
| Düşük | | Düşük | ||
| Yüksek | | Yüksek | ||
132. satır: | 130. satır: | ||
| Düşük | | Düşük | ||
|- | |- | ||
| Metabolik alkaloz | |||
| Yüksek | | Yüksek | ||
| Düşük | | Düşük | ||
141. satır: | 139. satır: | ||
| | ||
==== ''' | ==== '''Solunumsal asidoz''' ==== | ||
pH değerinin 7.35’in altında, PaCO2 değerinin 45 mmHg’nın üzerinde olduğu klinik tablodur. Başlıca mekanizması alveolar hipoventilasyon sonucu CO2 atılımının azalması ve kanda CO2 değerinin yükselmesidir. Solunumsal olayların kompansasyonu metabolik yoldan olur. Bunun için böbrekler devreye girer; H+ iyonu atılır ve HCO3 - iyonu tutulur. Metabolik kompansasyon yavaş gerçekleşir; optimal 2-5 günde oluşur. | pH değerinin 7.35’in altında, PaCO2 değerinin 45 mmHg’nın üzerinde olduğu klinik tablodur. Başlıca mekanizması alveolar hipoventilasyon sonucu CO2 atılımının azalması ve kanda CO2 değerinin yükselmesidir. Solunumsal olayların kompansasyonu metabolik yoldan olur. Bunun için böbrekler devreye girer; H+ iyonu atılır ve HCO3 - iyonu tutulur. Metabolik kompansasyon yavaş gerçekleşir; optimal 2-5 günde oluşur. | ||
==== ''' | ==== '''Metabolik asidoz''' ==== | ||
pH 7.35’in, HCO3 - düzeyi 22 mmol/L’nin altındadır. Kuvvetli bir | pH 7.35’in, HCO3 - düzeyi 22 mmol/L’nin altındadır. Kuvvetli bir asit alımı ve asit yükü artımı veya böbrekler ya da gastrointestinal sistem yolu ile aşırı HCO3 - kaybı nedeniyle ortaya çıkar. En sık asit yükü artışına bağlı oluşur. Kompansasyon öncelikli olarak solunum sistemi aracılığıyla olur. Artan H+ iyon konsantrasyonu solunum merkezini uyararak hiperventilasyon yapar. “Kussmaul solunum” ile CO2 atılımı artar. Solunumsal kompansasyon dakikalar içinde başlar ve 12-24 saatte en üst düzeye ulaşır. Eğer metabolik asidozun birincil nedeni böbrekler değilse, böbrekler de daha sonradan kompansasyona katılır. | ||
==== ''' | ==== '''Solunumsal alkaloz''' ==== | ||
pH değerinin 7.45 üzerinde ve PaCO2 değerinin 35 mmHg’nın altında olduğu tablodur. En sık mekanizma artmış solunum hızı ve/ veya derinliği nedeniyle PaCO2 azalmasıdır. Bu durum pH’yı hızla yükseltir. Asit baz dengesini korumak için böbrekler HCO3 - kaybını artırır. Metabolik kompansasyon 2-5 günde optimal olur. | pH değerinin 7.45 üzerinde ve PaCO2 değerinin 35 mmHg’nın altında olduğu tablodur. En sık mekanizma artmış solunum hızı ve/ veya derinliği nedeniyle PaCO2 azalmasıdır. Bu durum pH’yı hızla yükseltir. Asit baz dengesini korumak için böbrekler HCO3 - kaybını artırır. Metabolik kompansasyon 2-5 günde optimal olur. | ||
==== '''Metabolik alkaloz''' ==== | |||
==== ''' | |||
pH değeri 7.45’in, HCO3 - düzeyi 26 mmol/L’nin üzerindedir. Sıklıkla kuvvetli asit kaybına, daha az sıklıkla ise baz artışına bağlı olarak meydana gelir. Standart HCO3 - yükselmiştir ve baz fazlalığı vardır. Solunumsal kompansasyon dakikalar içinde başlar ve 12-24 saatte en üst düzeye erişir. Solunum sayısı azaltılarak CO2 yükselir. Eğer metabolik alkaloz uzar ise ve neden böbrek kaynaklı değil ise böbrekler de kompansasyona karışır. Hidrojen iyonunu tutar ve HCO3 - iyonu atar. | pH değeri 7.45’in, HCO3 - düzeyi 26 mmol/L’nin üzerindedir. Sıklıkla kuvvetli asit kaybına, daha az sıklıkla ise baz artışına bağlı olarak meydana gelir. Standart HCO3 - yükselmiştir ve baz fazlalığı vardır. Solunumsal kompansasyon dakikalar içinde başlar ve 12-24 saatte en üst düzeye erişir. Solunum sayısı azaltılarak CO2 yükselir. Eğer metabolik alkaloz uzar ise ve neden böbrek kaynaklı değil ise böbrekler de kompansasyona karışır. Hidrojen iyonunu tutar ve HCO3 - iyonu atar. | ||
{| | {| | ||
|- | |- | ||
| colspan="2" style="text-align: center;" | '''Basit asit-baz dengesi bozukluğunda beklenen [[ | | colspan="2" style="text-align: center;" | '''Basit asit-baz dengesi bozukluğunda beklenen [[kompansatuvar]] yanıtlar''' | ||
|- | |- | ||
| '''Asit-baz dengesi bozukluğu ''' | | '''Asit-baz dengesi bozukluğu ''' | ||
| ''' | | ''' Kompansatuvar yanıt değerleri''' | ||
|- | |- | ||
| Metabolik asidoz | |||
| Beklenen PaCO2 = 1.5 x | | Beklenen PaCO2 = 1.5 x HCO3 - + 8±2 veya HCO3 de 1 mmol/L’lik azalma PaCO2 de 1.0-1.3 mmHg’lik azalma yapar | ||
|- | |- | ||
| Metabolik alkaloz | |||
| HCO3 -’daki her 1 mmol/L’lik artış için PaCO2 0.6-0.7 mmHg artar | | HCO3 -’daki her 1 mmol/L’lik artış için PaCO2 0.6-0.7 mmHg artar | ||
|- | |- | ||
| Solunumsal asidoz (akut) | |||
| Her 10 mmHg PaCO2 artışı için HCO3 | | Her 10 mmHg PaCO2 artışı için HCO3 - 1 mmol/L artar, pH 0.08 azalır | ||
|- | |- | ||
| Solunumsal asidoz (kronik) | |||
| Her 10 mmHg PaCO2 artışı için HCO3 | | Her 10 mmHg PaCO2 artışı için HCO3 - 3-4 mmol/L artar, pH 0.03 azalır | ||
|- | |- | ||
| Solunumsal alkaloz (akut) | |||
| Her 10 mmHg PaCO2 azalışı için HCO3 | | Her 10 mmHg PaCO2 azalışı için HCO3 - 2 mmol/L azalır, pH 0.08 artar | ||
|- | |- | ||
| Solunumsal alkaloz (kronik) | |||
| Her 10 mmHg PaCO2 azalışı için HCO3 | | Her 10 mmHg PaCO2 azalışı için HCO3 - 5 mmol/L azalır, pH 0.03 artar | ||
|} | |} | ||
| | ||
[[Category:Kan Gazı]] | |||
[[ | [[Kategori:Kan_Gazı]] |