DIC

DIC (Dissemine İntravasküler Koagülasyon)

Yaygın İntravasküler Pıhtılaşma (DIC), pıhtılaşma kaskadının sistemik aktivasyonu ile karakterize, hem tromboza hem de kanamaya yol açan karmaşık, yaşamı tehdit eden bir durumdur. Genellikle sepsis, travma, maligniteler ve obstetrik komplikasyonlar gibi çeşitli altta yatan durumların ikincil bir komplikasyonudur. Patofizyoloji, pıhtılaşma faktörlerini tüketen ve paradoksal bir kanama eğilimine neden olan aşırı trombin oluşumu, trombosit aktivasyonu ve fibrin birikimini içerir. DIC'yi anlamak, etiyolojisine, klinik bulgularına, tanısına ve tedavisine kapsamlı bir yaklaşım gerektirir.

Tanım ve Etiyoloji

• DIC, kan pıhtılaşmasının sistemik aktivasyonundan kaynaklanan, mikrovasküler tromboz ve kanamaya yol açan edinilmiş bir sendromdur.
• Yaygın tetikleyiciler arasında sepsis, travma, maligniteler ve plasental abrupsiyon ve amniyotik sıvı embolisi gibi obstetrik komplikasyonlar bulunur .
• COVID-19 bağlamında DIC, nadir görülen bir komplikasyon olmasına rağmen ciddi bir sistemik inflamatuar yanıt nedeniyle gelişebilir.
• DIC'nin yönetimi, altta yatan nedenin hızla tanımlanmasını ve uygun tedavi stratejilerinin uygulanmasını gerektirir.

Klinik Belirtiler

• DIC'li hastalar kanama, tromboz veya her ikisi ile görülebilir. Kanama kendiliğinden olabilir veya travma veya tıbbi müdahale bölgelerinde meydana gelebilir .
• Tromboz, mikrovasküler tıkanıklığa bağlı organ disfonksiyonuna yol açarak böbrek yetmezliği, solunum sıkıntısı veya nörolojik eksiklikler gibi semptomlara neden olabilir .
• Obstetrik vakalarda DIC, iyi huylu bir durumdan yaşamı tehdit eden bir duruma hızla ilerleyerek maternal mortaliteye önemli ölçüde katkıda bulunabilir. Bu nedenle, DIC'nin erken tanısı ve tedavisi, hem anne hem de fetüs için kritik öneme sahiptir.
• Belirtiler ve bulgular arasında purpura, peteşi ve kanama eğilimi gibi cilt değişiklikleri yer alabilir; bu durumlar hastanın genel sağlık durumu üzerinde ciddi etkilere yol açabilir. DIC belirtileri arasında kan basıncında düşüş, hızlı kalp atışı ve solunum zorluğu gibi sistemik bulgular da bulunabilir; bu nedenle, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durum olarak değerlendirilmelidir.

Tanı

• DIC teşhisi zordur ve laboratuvar testleriyle desteklenen klinik şüphelere dayanır. Anahtar testler arasında protrombin zamanı (PT), aktive kısmi tromboplastin zamanı (aPTT), trombosit sayısı, serum fibrinojen ve fibrin bozunma ürünleri bulunur.
• Uluslararası Tromboz ve Hemostaz Derneği (ISTH) kriterleri gibi puanlama sistemleri, DIC'nin erken veya telafi edilmiş aşamalarını tespit edememelerine rağmen tanıya yardımcı olmak için kullanılır.
• ISTH (Uluslararası Tromboz ve Hemostaz Derneği) kriterleri, Yaygın İntravasküler Pıhtılaşmanın (DIC) teşhisine yardımcı olmak için kullanılır. Bu kriterler DIC varlığını gösteren klinik ve laboratuvar bulgularına odaklanır. Temel bileşenler tipik olarak şunları içerir: 1. Kanamanın klinik belirtileri: Kanama veya purpura kanıtı. 2. Laboratuvar bulguları: - Uzun protrombin süresi (PT). - Uzun süreli aktive parsiyel tromboplastin süresi (aPTT). - Düşük trombosit sayısı (trombositopeni). - Azalmış fibrinojen seviyeleri. - Fibrin bozunma ürünlerinin yüksek seviyeleri (D-dimer gibi). ISTH kriterleri, DIC'nin ciddiyetini değerlendirmeye yardımcı olan ve klinik yönetime rehberlik eden puanlama sistemlerini içerebilir. Bununla birlikte, bu kriterlerin DIC'nin erken veya telafi edilmiş aşamalarını etkili bir şekilde tespit edemeyebileceğini ve küresel olarak standartlaştırılmış tanı kriterlerinin eksikliği olduğunu belirtmek önemlidir.
• Japonya ve Batı ülkeleri gibi bölgeler arasında uygulamada farklılıklarla küresel olarak standartlaştırılmış tanı kriterleri eksikliği vardır .

Tedavi

• DIC için birincil tedavi stratejisi, enfeksiyon veya travma gibi altta yatan nedeni ele almayı içerir .
• Destekleyici bakım, kan ürünü transfüzyonları, kriyopresipitat ve antikoagülasyon tedavisini içerebilir, ancak ikincisi tartışmalıdır ve bölgeye göre değişken .
• Obstetrik DIC'de, ilerlemeyi önlemek ve sonuçları iyileştirmek için hızlı müdahale çok önemlidir.

DIC, önemli morbidite ve mortaliteye sahip kritik bir durum olsa da, tanısal ve terapötik yaklaşımlar konusunda fikir birliğinin olmaması nedeniyle yönetimi karmaşıktır. Klinik uygulamadaki değişkenlik, küresel olarak hasta sonuçlarını iyileştirmek için standartlaştırılmış kılavuzların sürekli araştırma ve geliştirilmesine duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.. Ek olarak, Pediatrik ve obstetrik popülasyonlarda DIC'nin yarattığı benzersiz zorluklar, tanı ve tedaviye özel yaklaşımların önemini vurgulamaktadır .

Kaynaklar

Gong, F., Zheng, X., Zhao, S., Liu, H., Chen, E., Xie, R., Li, R., & Chen, Y. (2025). Disseminated intravascular coagulation: cause, molecular mechanism, diagnosis, and therapy. MedComm. https://doi.org/10.1002/mco2.70058

Disseminated Intravascular Coagulation. (2023). https://doi.org/10.1093/med/9780197584521.003.0173

Arcuri, L., Magnuson, K., Horvath, S., & Mor, I. (2022). A Case of Disseminated Intravascular Coagulation Syndrome following a Twenty Week Missed Abortion. North American Proceedings in Gynecology & Obstetrics. https://doi.org/10.54053/001c.37281

Ceriz, T., Lagarteira, J., Alves, S. R., Carrascal, A., & Alexandre, R. T. (2023). Disseminated Intravascular Coagulation in COVID-19 Setting: A Clinical Case Description. Cureus. https://doi.org/10.7759/cureus.39941

Iba, T., Levi, M., Thachil, J., & Levy, J. H. (2022). Disseminated Intravascular Coagulation: The Past, Present, and Future Considerations. Seminars in Thrombosis and Hemostasis. https://doi.org/10.1055/s-0042-1756300

Seki, Y. (2024). [Clinical guidelines for disseminated intravascular coagulation]. https://doi.org/10.11406/rinketsu.65.1094

Ushio, N., Wada, T., Ono, Y., & Yamakawa, K. (2023). Sepsis‐induced disseminated intravascular coagulation: an international estrangement of disease concept. Acute Medicine and Surgery. https://doi.org/10.1002/ams2.843

Korkmaz, İ. (2024). Diagnosis and Management of Dissemine İntravascular Coagulation. Cumhuriyet Medical Journal. https://doi.org/10.7197/cmj.1601051

Dewar, A. C. (2022). Disseminated intravascular coagulation for paediatricians: the whats, whys and hows. Paediatrics and Child Health. https://doi.org/10.1016/j.paed.2022.08.005