Endotrakeal entübasyon öncesi fizik muayene
Havayolu yönetimindeki güçlüğü en iyi saptayacak ve belirleyecek yöntem hastanın fizik muayenesidir. Hastanın genel durumu, havayolları, çenenin ve yüz çene ekleminin işlevleri, boyun anatomisi, baş ve boyun hareketleri fizik muayene ile incelenmektedir. Fizik muayene ile hastada olabilecek entübasyon güçlüğü riski de belirlenmektedir.
Hava yolu açıklığı değerlendirilirken öncelikle genel bir değerlendirme yapılır. Genel değerlendirme; hastanın her hangi bir işlem yapılmadan görünüm ve hareketlerinin incelenmesidir. Genel hatları ile hastanın konuşurken rahat nefes alması, cilt renginin soluk ya da siyanotik olması, yüzünde, boynunda her hangi bir yara ya da yanık izi olması havayolu hakkında bize kabaca bir fikir verecektir.
Genel muayenenin ardından havayolu odaklı fiziksel muayene yapılır. Hava yolu odaklı fiziksel muayene ile hastanın havayollarını oluşturan görülebilen yapıların incelenmesi işlemleri gerçekleştirilir. Bu yapıların incelenmesi sırasında;
- Hastanın yüz yapısında her hangi bir anomali olup olmadığına bakılmalıdır.
- Doğumsal sendromların (yarık damak, piyer robin sendromu vb.) varlığı
araştırılmalıdır.
- Burun deliklerinin açıklığına bakılmalıdır.
- Ağız içi ve faringeal kavite mutlaka değerlendirilmelidir. Hastanın; dil
büyüklüğü, dişlerinin durumu ve yumuşak damak kavsi incelenmelidir. Takma dişler varsa mutlaka çıkarılmalıdır.
- Alt servikal vertebraların, yeterince fleksiyon yapıp yapmadığı kontrol
edilmelidir. Alt servikal vertebralar, istenen düzeyde fleksiyon yapabilmelidir.
- Hastanın boyun ve çene yapısı incelenmelidir. Kısa ve adaleli boyun, fırlak
dişler varsa entübasyon güçlüğü yönünden değerlendirilmelidir. Ayrıca hastanın boyun bölgesinde anormal bir kitle (hematom, abse, selülit, guatr, tümör vb) olup olmadığına bakılmalıdır. Mandibula ya da maksillanın belirgin şekilde diğerine göre çok önde ya da geride olması entübasyon güçlüğü yönünden değerlendirilmelidir.
Bu değerlendirmeler sonucunda, laringoskop ile direk görüş altında entübasyon için gereken koşullar şunlardır:
- Alt servikal vertebraların yeterince fleksiyon yapabilmesi,
- Başın, atlantooksipital eklem üzerinde yeterince ekstansiyon yapabilmesi,
- Ağzın, laringoskopun girebileceği kadar açılabilmesi,
- Faringeal kavitenin, laringoskopik görüş sağlayacak büyüklükte olması.
Eğer, bu koşullar varsa entübasyon güçlüğü söz konusu değildir. Ancak bunlardan bir ya da bir kaçının eksik olması halinde, entübasyon güçlüğü söz konusudur. Böyle durumlarda entübasyon güçlüğünü belirleyici testler yapılmalıdır