Hipopotasemi
Hipopotasemi ( Hipokalemi ) nedir ?[düzenle | kaynağı değiştir]
Plazma K düzeyinin 3.5 mmol/L (mEq/L)’nin altına düşmesi hipopotasemi (hipokalemi) olarak tanımlanır. Çok sık görülen bir elektrolit bozukluğudur. Çoğunlukla hafif hipokalemi saptanır, ciddi hipokalemide K düzeyi 2.5 mmol/L altına inmiştir.
Hastanın K düzeyi normal olduğu halde düşük saptanabilir buna pseudo(yalancı) hipopotasemi denir. Özellikle akut lösemi gibi aşırı lökositoz durumlarında, kan hastadan alındıktan sonra uzun süre beklediğinde kandaki K lökositlerin içine geçer ve K düzeyi düşerek yalancı hipopotasemiye neden olur.
Hipokalemi nedenleri[düzenle | kaynağı değiştir]
Hücre içine K girişi artmış, K alınımı azalmış veya net K kaybı artmıştır.
Hücre içine K girişinde artma[düzenle | kaynağı değiştir]
Vücuttaki total K düzeyinde değişme olmadan hücre içine K girişinde artmaya bağlı hipokalemi ortaya çıkar. Genelde bu mekanizma ile K düzeyindeki düşme 1 mmol/L altındadır.
- Metabolik alkalozda renal K kaybı ve hücre içine K girişine bağlı olarak hipokalemi meydana gelir.
- Endojen katekolaminlerin streste artışı yada β2-adrenerjik agonist verilmesi hem pankreastan insulin salgısını arttırarak hemde hücre içine K kayması yaparak hipokalemiye yol açar.
- Anabolik durumlarda( vitamin B12 tedavisi - pernisiyöz anemide,koloni stimulan faktörlerin tedavide kullanımı gibi durumlarda hücrelerin hızlı çoğalmasına bağlı) hücre içine K girişi artar ve hipokalemi oluşabilir.
- İatrojenik hipokaleminin en sık nedeni ekzojen insulin uygulamasıdır. Diabetik ketoasidozda insulin uygulanması ciddi hipokalemiye yol açabilir.
Hipokalemik peryodik paralizi[düzenle | kaynağı değiştir]
Ailevi geçişli yada sporadik olabilen bu hastalığın ailesel geçişli tipinde L tipi Ca kanallarının β-1 altünitesini kodlayan gen defekti mevcuttur ve bu nedenle K kolayca hücre içine girebilmektedir. 6-24 saat sürebilen atak dönemlerinde geçici kas güçsüzlüğü ve gevşek felçlerle karakterizedir, solunum kaslarınında etkilenmesiyle solunum yetmezliği ortaya çıkabilir. Tedavisi için oral/i.v. KCL kullanılır. Atakları önlemek için nonselektif β bloker ve asetazolamid kullanılabilir.
Vücut total K eksikliği[düzenle | kaynağı değiştir]
Alım azlığı[düzenle | kaynağı değiştir]
Potasyum kaybı[düzenle | kaynağı değiştir]
Böbrek dışı kayıplar:
Şiddetli kusma ve nazogastrik aspirasyon hipopotasemiye yol açabilir. Ancak gastrik sıvıdaki K konsantrasyonu oldukça düşük olduğundan, bu durumlardaki hipopotasemi esas olarak renal K kaybının artmasına bağlıdır. Gastrik içeriğin kaybı hipovolemiye ve metabolik alkaloza yol açar. Hipovolemi aldosteron salınımını uyarır ve distal tübüllerden K sekresyonu artar. Ek olarak, bikarbonatüri K kaybına yol açan elektrokimyasal gradiyenti arttırır. Metabolik alkaloza bağlı hücre içine K kayması hipopotasemiyi daha da ağırlaştırabilir. Gastrointestinal sistemin alt segmentlerinde K konsantrasyonu 80 mmol/L’yi aşabilir. Bu nedenle, aşırı ishale yol açan durumlar, villöz adenom, vipoma ve laksatif alışkanlığı hipopotasemiye neden olabilir. Hipovolemiye yol açacak şiddette aşırı terleme de, deri ve böbrekten K kaybını arttırabilir.
Hücre içi hücre dışı potasyum dağılımının bozulması[düzenle | kaynağı değiştir]
Potasyumun hücre içine girmesini arttıran faktörler[düzenle | kaynağı değiştir]
İnsülin: Hiperglisemi, insülinoma
pH artışı, Alkaloz: Metabolik / Respiratuar
Aldosteron: Hiperaldosteronizm
Beta2 agonistler: Feokromositoma, sempatomimetik ilaçlar
Alfa blokörler