Ürtiker Tedavisi
Genel Önlemler
- Nedenin (enfeksiyon, besin, emosyonel stres) ortadan kaldırılması; neden ilaçsa kesilmesi veya değiştirilmesi
- Sıcak, stres, alkol ve ilaç gibi artırıcı nedenlerden sakınılması
Solunum Sıkıntısı Olmayan Akut Ürtiker ve Anjioödem Tedavisi
Lezyonlar çok yaygın değilse veya anjiyoödem yoksa
İlk seçilecek ilaç oral antihistaminiklerdir.
- Difenhidramin hiroklorür:
- Yetişkin: 25-50 mg/gün (en çok 400 mg/gün)
- Çocuk: 5 mg/kg/gün, 3-4 dozda (en çok 300 mg/gün)
- Hidroksizin:
- Yetişkin: 25 mg x 3-4/gün
- Çocuk: 2-4 mg/kg/gün, 3-4 dozda
- Klemastin:
- Yetişkin: 1 -2 mg/gün
- Çocuk: 1 -3 yaş: 250-500 µg x 2/gün
- 3-6 yaş: 500 µg x 2/gün
- 6-12 yaş: 0,5-1 mg/gün
Lezyonlar ve kaşıntı tümüyle düzelene kadar veya en çok 3 hafta devam edilir.
Birinci kuşak antihistaminiklerin sedatif ve antikolinerjik yan etkilerinin istenmediği durumlarda ikinci kuşak antihistaminikler tercih edilir.
- Setrizin:
- 2-6 yaş: 5 mg/gün tek doz
- 6 yaş üstü ve erişkin: 10 mg/gün, tek doz
- Loratadin:
- 2-6 yaş: 5 mg/gün tek doz
- 6 yaş ve erişkin: 10 mg/gün, tek doz
Lezyonlar çok yaygınsa veya anjiyoödem belirginse Parenteral antihistaminikler kullanılır
- Klorfenoksamin hidroklorür:
Tercihen kas içine veya damar yoluyla, 5 dakika içinde yavaş puşe şeklinde, uygulanır. 6 saat arayla tekrarlanabilir.
- Erişkin: 10 mg x 2-3 kez/gün
- 2-5 yaş çocukta erişkin dozun 1/3’ü
- 6-10 yaş çocukta erişkin dozun 1/2’si
- 10 yaş üstü çocukta erişkin dozu
Hastalık kontrol altına alındıktan sonra tedavi oral antihistaminikler ile 20 gün sürdürülür.
Belirgin Solunum Sıkıntıs Varlığında Akut Ürtiker ve Anjiödem Tedavisi
- 1.Adım:Adrenalin (Ülkemizde 0,25, 0,50 ve 1 mg/ml olarak ampulleri vardır.)
- 0,3-0,5 mg; 1:1000’lik adrenalin deri altı veya kas içine solunum sıkıntısı gerileyinceye kadar 10-20 dakikadabir tekrarlanır.
- Çocuk dozu: 0,01 mg/kg damar yoluyla
- 2.Adım: Solunum yolunun açık tutulması, nazal O2 uygulanması
- 3. Adım: Antihistaminik; Klorfenoksamin hidroklorür
Tercihen kas içine veya damar yoluyla 5 dakika içinde yavaş puşe şeklinde 6 saat arayla tekrarlanabilir. Erişkinde 10 mg x 2-3 kez/gün 2-5 yaş çocukta erişkin dozun 1/3’ü 6-10 yaş çocukta erişkin dozun 1/2’si 10 yaş üstü çocukta erişkin dozu
- 4.Adım: Kortikosteroid; Metilprednisolon
- Erişkinde 50 mg metilprednisolon damar yoluyla, 6 saatte bir, 2-4 kez tekrarlanabilir. Kardiyak yan etkileriolabileceği için infüzyonla uygulanmalıdır.
- Çocuklarda 0,5-2 mg/kg/gün 2-4 doza bölünerek damar yoluyla verilir.
Kronik Ürtiker Tedavisi
- İkinci kuşak H1 -reseptör antagonistleri
- Levosetirizin 5-10 mg/gün (8 hafta)
- Feksofenadin 180 mg/gün (8 hafta)
- Desloratadin 5 mg/gün (8 hafta)
- Belirtiler kontrol altına alınamazsa sedatif özelliği belirgin birinci kuşak H1 -reseptör antagonistlerinden biri başlanır.
- Hidroksizin 10-50 mg/gün
- Difenhidramin 25-50 mg/gün
- H2-reseptör antagonisti eklenebilir.
- Doksepin 10-50 mg/gün
Lezyonlar şiddetlenirse prednizolon 20-40 mg/gün (ağız yoluyla)
- Lezyonlar yine kontrol altına alınamazsa hasta bir üst merkeze sevk edilmelidir.
Sevk Ölçütleri
- Tedaviye yanıt alınamaması
- Anjiyoödemde belirtilerin 24 saat içinde gerilememesi veya solunum sıkıntısının devam etmesi
- Yineleyen anjiyoödem varlığı