Sevofluranın renal etkileri
Sevofluran, renal kan akımını önemsiz derecede düşürür. Konvansiyonel ölçüm araçları (serum kreatinin, BUN, kreatinin klirensi) kullanılarak sevofluranın cerrahi hastalar ve gönüllülerdeki renal etkilerinin diğer anesteziklerden farklı olmadığı gösterilmiştir. Sevofluranın renal etkilerine duyarlı markerlar ile yapılan çalışmalarda geçici yükselmeler olduğu görülmüştür.
Compound A[düzenle | kaynağı değiştir]
Sevofluran anestezisi sırasında, CO2 absorbanları ile etkileşimi sonucunda yıkım ürünleri oluşmaktadır. Bu yıkım ürünleri arasında Compound A, çalışmalarda nefrotoksisitesi sebebi ile en fazla incelenmekte olan üründür. Compound A, konsantrasyonunun artışında etkili olan faktörler;
- Düşük taze gaz akımı veya kapalı devre kullanımı,
- Baralaym kullanımı (sodalaymdan fazla oluşmaktadır),
- Anestezi sisteminde sevofluranın yüksek konsantrasyonda olması,
- Absorbanın yüksek ısısı,
- Dakika ventilasyonu,
- Absorbanın tipi (NaOH ve KOH içeriği),
- Absorbanın su içeriği (Sodalaym, ne kadar kuru olursa volatil anestezikleri absorbe etmesi ve parçalanması o kadar fazladır).
Ratlarda yapılan çalışmalarda, 3 saat süre ile 50-100 ppm arası Compound A maruziyeti böbrek tübül epitelinde geri dönüşümlü hasar ve böbrek işlevinde hafif bozulmalar yapmaktadır. Compound A kendisi nefrotoksik değildir. Karaciğerde glutatyona bağlanır, ekstrahepatik sistein S-konjugatlarını yapar ve merkaptürik asitlere N-asetilasyon ile yıkılır, sonra böbrek yoluyla atılır (detoksifikasyon yolu).Bir başka metabolik yol sistein-S- konjugatlarının böbrekteki β-Liyaz ile reaktif nefrotoksik ara ürünlere metabolize olmasıdır.(toksifikasyon yolu). Ratlarda böbrek dokusundaki β-Liyaz etkinliği 10 kat daha yüksektir.
Bu durumda Compound A’nın insanlar için toksikasyonunun daha az olabileceği düşünülebilir. 0,5-1 lt/dk taze gaz akımları ile kullanılacaksa, potasyum içermeyen sodalaym veya en iyi seçenek kalsiyumhidroksitlaym kullanılmalıdır. Düşük taze gaz akımlı sevofluran anestezisinde hiçbir zaman baralaym kullanılmamalıdır. [1]
Kharash ve ark.[2], çalışmalarında ratlarla insanları kıyasladıklarında düşük akımlı sevofluran anestezisinde, daha düşük Compound A meydana geldiğini gözlemişlerdir. Bunun nedenini Compound A’nın, ratlarda β-Liyaz yolu ile meydana gelir iken insanda N-Asetilasyon ile metabolize olmasına ve bu farklılığın türler arasında Compound A oluşumunu değiştirmesine bağlamışlardır.
Gonsowski ve ark.,[3] çalışmalarında 23 grup Wistar ratını, 0-12,5-25-50-75-100-125- 150-175-200-225-250 ppm Compound A’ya, oksijen içinde 6 ve 12 saat maruz bırakarak beyin, böbrek, akciğer, karaciğer, incebarsaktan doku örneği alıp incelemişlerdir. Compound A’nın letal dozunu 6 saat maruziyette 203±4 ppm, 12 saat maruziyette 127±9 ppm olarak tespit etmişlerdir. Kortikomedüller nekroz 25-50 ppm üzerinde 6-12 saat maruziyetlerde ortaya çıkmıştır. 25-50 ppm maruziyet doza bağımlı hücre regenerasyonunu stimüle etmiştir.
Ebert ve ark.,[4] çalışmalarında Compound A maruziyeti sonucu böbreklerin birincil hasarının proksimal tübüllerde nekrozis olduğunu, idrarda NAG (N-Asetil-β-D-Glukozaminidaz) α GST (Glutatyon-S- Transferaz) atılımı, proteinüri, glukozüri meydana geldiğini, uzun süre Compound A maruziyetinin BUN ve kreatinin artışı yaptığını göstermişlerdir.
NAG (N-Asetyl-β-D-Glukozaminidaz)[düzenle | kaynağı değiştir]
Proksimal renal tübüllerden kaynaklanan lizozomal bir enzimdir. Duyarlı ve noninvaziv renal tübüler hasar göstergesidir. İdrarla atılımının artışı, birçok renal hastalıkta, operasyon sonrasında ve transplantasyon rejeksiyonlarında görülmektedir. Ayrıca idrardaki NAG atılımı antibiyotik kullanımı ile idrarda çıkan enzimlerle doğru orantılıdır. Bu sebeple idrarda NAG atılımı ilaç kaynaklı renal problemlerde duyarlı bir göstergedir. Küçük cerrahi girişimler sonrası idrardaki NAG seviyesi normalin iki katının üzerine çıkmaz.
Kaynakça[düzenle | kaynağı değiştir]
- ↑ Baum J.A. (2002;204-206). Düşük akımlı anestezi, minimal akımlı ve kapalı sistemle anestezide kuram ve uygulama. (Tomatır E.,Çev.) İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. ( Orjinal Basım Tarihi 2000).
- ↑ Kharash E.D. et al: Compound A uptake and metabolism to merkapturic acids and 3,3,3- trifluoro-2-fluoromethoxypropanoic acid during low-flow sevoflurane anesthesia. Biomarkers for exposure, risk assessment and interspecies comparison. Anesthesiology. 1999; 91: 1267- 1278.
- ↑ Gonsowski C.T., Laster M.J., Eger E., et al: Toxicity of Compound A in rats effect of increasing duration of administration. Anesthesiology. 1994; 80: 566-573
- ↑ Ebert T, Messena L. D., et al: A sance of renal and hepatic toxicity after four hours of 1,25 minimum alveoler anesthetic concentration sevoflurane anesthesia volunterrs. Anesth Analg. 1998; 86: 662-669