"Propofol farmakodinamik ve farmakokinetik özellikleri" sayfasını değiştirmektesiniz


[[Propofol]] benzodiazepin reseptörlerinin&nbsp;farklı bir bölgesini&nbsp;etkileyerek&nbsp;GABA aracılı inhibisyonu artırmakta ve&nbsp;hipnotik etki göstermektedir&nbsp;. Antidopaminerjik etkiye de sahiptir <ref name="Bry">Bryson HM, Fulton BR, Faulds D. Propofol. An update of its use in anesthesia and
conscious sedation. Drugs 1995; 50: 513-559.</ref>.&nbsp;

2-3 mg/kg’lık iv tek dozdan sonra&nbsp;&nbsp;hipnotik etkisi hızlı (30-40 saniye sonra)&nbsp; başlar, &nbsp; etki süresi (4-8dk) kısadır&nbsp;<ref name="Ba">Barr J. Propofol. A new drug for sedation in intensice care unit. Int Anesthesiol Clin
1995; 33: 131-154.</ref>

Propofolün etkisi hızlı başlar ve hızlı sonlanır bu durum&nbsp;propofolün lipid çözünürlüğünün yüksek olmasından kaynaklanır.&nbsp;% 98 oranında plazma proteinlerine bağlı halde bulunur. Tek doz enjeksiyon sonrası&nbsp;propofol düzeyleri, hem tekrar dağılım hem de [[eliminasyon]] nedeniyle hızla azalır.<ref name="Re">Reves GJ, Glass PS, Lubersky DA, McEvoy MD. Intravenous nonopioid anesthetics. In: Miller RD (Ed). Anesthesia. 6.ed Philadelphia/ Pennsylvania Churchill Livingstone; 2005. p: 317-78.
</ref>&nbsp;[[İntravenöz]] yoldan verildikten sonra&nbsp;beyin gibi yüksek perfüzyonlu dokulara hızlı ve yaygın olarak dağılır <ref name="Co">Cockshoot ID. Propofol pharrnacokineticks and metabolism an overview. Postgrad Med
J 1985; 61: 45-50.</ref>. [[Anestezi]] başlangıcı kol-beyin dolaşımı içinde sağlanır&nbsp;<ref name="De">De Grood M, Mitsukuri S, Van Egmond J. Comparison of etomidate and propofol for
anesthesia in microlaryngeal surgery. Anaesth 1987; 42: 366</ref>

Propofolun dağılım yarı ömrü 2-4 dakika, eliminasyon yarı ömrü ise 1-3 saattir<ref name="Co" />.&nbsp;&nbsp;Farmakokinetik profilinden dolayı bolus enjeksiyon veya infüzyonunda birikme beklenmez&nbsp;<ref name="Ge">Gepts E, Camu F, Cockshott ID et al.Disposition of propofol administered as constant
rate intravenous infusions in humans. Anesth Analg 1987; 66: 1256-1263.</ref>

Propofolün farmakokinetiği 3 kompartman modeli ile tarif edilmiştir.

#Tek intravenöz dozdan sonra dokulara hızlı dağılım sonucu başlangıç kan konsantrasyonlar azalır. Bu beyin (α-fazı) fazını içerir. Bu yarılanma ömrü yaklaşık 2-4 dk dır.&nbsp; 
#Eliminasyon (β-fazı) fazının yarı ömrü 30-60 dk’dır. Toplam vücut klirensi erişkin hastalarda yüksek olup 1.2-2.2 L/dk’dır. Dağılımın total hacmi 1.8-5.3 L/kg olarak bulunmuştur. Dağılımın geniş hacmi propofolün periferal dokulara sirkülasyonundan kaynaklanmaktadır. 
#Üçüncü faz (γ-fazı), yavaş terminal fazdır ve 3-6 saatlik yarılanma ömrü vardır. Bu geç fazda propofol lipuronun derin kompartmanlarda (örneğin iskelet kası ve yağ dokusu) kalan miktarı dolaşıma yavaş yavaş geri döner. İlacın kan konsantrasyonu yeterli olmadığından bu faz derlenme fazını etkilemez&nbsp;<ref name="Au">Aun CST. New i.v. agents. Br J Anaesth 1999; 83: 29-41.</ref><ref name="Ka">Kanto J, Gepts E. Pharmacokinetic implications for the clinical use of propofol. Clin
Pharmacokinet 1989; 17: 308-326.</ref> 

Propofolün farmakokinetik özellikleri çok çeşitli faktörlerle değişebilir (yaş, ağırlık, allta yatan hastalıklar ve eşlik eden tedavi gibi).&nbsp; Kadınlarda&nbsp;dağılım hacmi&nbsp;ve klirens hızı daha yüksektir. Ancak eliminasyon yarı ömrü kadın ve erkeklerde benzerdir. Eliminasyon yarılanma ömürleri total vücut yağ dokusu ile ilişkilidir. Yaşlılarda&nbsp;klirens hızları azalmıştır fakat&nbsp;bu hastalarda santral kompartman hacmi daha düşüktür. Çocuklar da geniş santral kompartman volümü bulunduğundan çok daha hızlı bir klirens düzeyi bulunur.<ref name="Le">Levitt DG, Schnider TW. Human physiologically based pharmacokinetic model. BMC
Anesth 2005; 5: 1-29.</ref>&nbsp;

Propofolün metabolizması oldukça hızlı olup 30 dakika icinde&nbsp;%80 oranında metabolitlerine dönüşür. Çocuklardaki metabolizması ise daha hızlı olmaktadır<ref name="Va">Valtonen M, Lisalo E, Kanto J et al. Propofol as an induction agent in childeren, pain
on injection and pharmacokinetics. Acta Anaesthesiol Scand 1989; 33: 152-155.</ref>.&nbsp;Hızlı hepatik [[metabolizma]] ve eliminasyona bağlı olarak derlenme hızlıdır.

Dozun küçük bir miktarı ekstrahepatik olarak metabolize edilmekle birlikte esas olarak karaciğerde glukronid ve sülfatla konjuge&nbsp; edilerek&nbsp; hızla&nbsp; metabolize&nbsp; olur.&nbsp;<ref name="Da">Dawidowicz AL, Fornal E, Mardarowicz M et al. The role of human lungs in the
biotransformation of propofol. Anesthesiology 2000; 93: 992-997.</ref>&nbsp;Metabolitleri aktif değildir, anestezik etkileri yoktur.&nbsp; Suda&nbsp; eriyen&nbsp; metabolitler, böbreklerden atılır.

Propofol kinetiği renal hastalıklardan etkilenmez. <ref name="Re" />&nbsp;Karaciğer hastalıklarında klirens değişmez; fakat eliminasyon yarılanma ömrü belirgin olarak uzar.&nbsp;<ref name="Sn">Sneyd JR. Recent advances in intravenous anaesthesia. Br J Anaesth 2004; 93: 725-
736.</ref>.&nbsp; Böbrek ve karaciğer fonksiyonundaki orta derece bozukluklar, propofol lipuronun&nbsp; farmakokinetiğinde herhangi bir değişiklik oluşturmaz <ref name="Bry" />. İlaç etkisinde değişiklik gözlenmez.

Opioidlerle birlikte kullanımı total propofol dozunu azaltır buna karşın derlenme&nbsp;süresini uzatabilir.

[[Obez]] hastalarda klirens artmış (2.8 L/dk.) ve dağılım hacmi sabittir. Eliminasyon yarı ömrü değişmemiştir <ref name="Bry" />.

=== Kaynaklar ===

&nbsp;

<references />

&nbsp;

&nbsp;