Farkında olma ve uyanıklık
Farkında Olma ve Uyanıklık[düzenle | kaynağı değiştir]
Farkında olma, hastanın ameliyat sırasında uyanık olduğunu ve kötü rüyalar gördüğünü anımsamasıdır. O sırada hasta hareketsiz olduğu için bu durumu belirtememektedir. Uyanık olma ise hastanın uyanık olması ve bunu hareketleri ile belli etmesidir. Hasta bu durumu sonradan hatırlamayabilir.
1846 yılında William Morton’un eter anestezisini uygulamasından beri farkında olma bilinen ve ilgilenilen bir durumdur. Hastanın bu operasyonda yarı uyanık olduğu ve daha sonra ağrıyı hissettiğini belirttiği bildirilmiştir.
1847 yılında bir bayan hastanın cerrahın ve cerrahi aletlerin hareketlerini hissettiği bildirilmiştir.
1900’lerin başında cerrah George Washington Crile anestezi altındaki beynin tam olarak tepkisiz olmadığına dikkat çekmiş ve ‘’Bunu duymak rahatsız edici olsa da hastalarımız genel anestezi altında bilinçsiz olmasına rağmen cerrahi travmanın uyardığı sinir iletileri beyne ulaşmakta ve masadan kalkmaya çalışmak veya kolunu kaldırmak gibi reaksiyonlarla sonuçlanmaktadır ‘’ demiştir.
1930 lu yıllarda Guedel eter anestezisinin 4 evresini tanımlamıştır.
- Analjezi
- Delirium
- Cerrahi anestezi
- Solunum kaybı
1940’larda kürarın kullanılmaya başlanmasıyla anestezi bulguları denilen bu tip reaksiyonlar azalmış ancak birçok cerrah hastalarının bilinçli olduğu halde tamamen paralize olmasını istemediği için bu ilaçları kullanmak istememiştir. O dönemlerde yapılan yayınlarda duyunun tamamen yok edilmesi ve hastanın bilinçsiz olduğundan tam olarak emin olunması gerektiği belirtilmiştir.
1959 yılında Cheek hipnozu kullanarak genel anestezi altındaki hastalarda intraoperatif olarak işitilenlerin hatırlandığını göstermiştir.
Halen hastaların farkında olması ihtimali büyük endişe kaynağıdır.