Postop bulantı kusma
Postoperatif bulantı ve kusma (POBK), anestezi alan hastaların yaklaşık %25- 30' unda görülen cerrahi bir komplikasyondur [1]. Bu tür emezis için riskli gruplar arasında hastaya özgü faktörler (kadın cinsiyet, hareket hastalığı öyküsü,barsak distansiyonu, yaşlılık), anestezik faktörler (inhalasyon anestezikleri, nitröz oksit, opioid kullanımı) ve cerrahi risk faktörleri (cerrahi süresi ve uygulanan prosedürler, kafa içi basınç artışı) yer almaktadır.[2]
Yüksek kusma riski olan hastalar profilaktik amaçlı antiemetik almalıdır. POBK profilaksisi için; siklizin, deksametazon, dolasetron, droperidol, granisetron, metoklopramid, ondansetron ve tropisetron plaseboya göre daha etkindir.[3] Ilımlı POBK riski taşıyan hastaların bir profilaktik antiemetik ajan almaları gerekirken, yüksek riskli olanların farklı grup ajanlardan iki profilaktik antiemetik ajan alması gerekmektedir[4]
| İlaç | Erişkin Doz (IV) | Pediatrik Doz (IV) | Doz zamanı |
|---|---|---|---|
| Dolasetron | 12,5 mg | 350 mcg/kg – 12,5 mg | Cerrahi sonunda |
| Granisetron | 0,35-1 mg | Cerrahi sonunda | |
| Ondansetron | 4-8 mg | 50-100 mcg/kg – 4 mg | Cerrahi sonunda |
| Tropisetron | 5 mg | Cerrahi sonunda | |
| Deksametazon | 5-10 mg | 150 mcg/kg – 8mg | İndüksiyonda |
| Droperidol | 0,625-1,25 mg | 50-70 mcg/kg–1,25 mg | Cerrahi sonunda |
Metoklopramid; kemoreseptör trigger zone da dopamin (D2) reseptör antagonizması yoluyla antiemetik etki yapar. Ayrıca istirahatta alt özefagus sfinkter tonusunu artırır, gastrik kontraksiyonların amplitidünü, pilorik sfinkterin relaksasyonunu ve üst incebağırsak peristaltizmini artırarak gastrik boşalmayı hızlandırır, ince bağırsak boyunca geçiş zamanını kısaltır.
Deksametazon, anesteziye başlamadan, antiemetik ilaçlarla birlikte veya tek başına kullanılabilen etkili ve ucuz bir profilaktik ajandır.[5] Droperidol, POBK profilaksisinde çok etkili olmasıyla birlikte , torsa de pointes gelişimine yol açabileceğinden kullanımı sınırlıdır.
Bir çalışmada, substant P ve nörokinin reseptör blokörü olan aprepitant' ın cerrahiden 3 saat önce, 40mg oral yolla uygulamasının, POBK'nın önlenmesinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.[6]. Ancak tek başına veya kombinasyon tedavisinde diğer ajanlarla birlikte kullanılıp kullanılamayacağı konusunda yeterli bilgi yoktur.
Cerrahinin sonunda verildiğinde POBK ya en etkili olan ilaç grubu SSRI' lardır.Profilaktik deksametazon kullanıldığında veya hiçbir profilaktik ajan kullanılmadığında, dolasetron 12,5mg, granisetron 10mg, ondansetron 1mg veya tropisetron 0,5mg dozda kullanımı; POBK yaşayan hastalara önerilmiştir [4]. SSRI'ların tedavi dozları profilaksi için kullanılmış ise, cerrahiden sonraki 6 saat kullanımı önerilmez [7]. Profilaktik SSRI la kombine deksametazon aldıktan sonra POBK yaşayan hastalarda ise fenotiyazin veya droperidol gibi farklı bir grup ilac kurtarıcı doz olarak kullanılabilir[8].
POBK'yı önlemek için kullanılan ilaç lar yan etkiye yol açabilir, her 100 hastanın %1–5' inde başağrısı, sedasyon veya ağız kuruluğu gibi hafif yan etkiler ortaya çıkabilir. Profilaksiye rağmen hastada emezis gelişirse profilakside kullanılan aynı ilaç tedavide etkisiz olacağı için kullanılmamalıdır. [1].
- ↑ 1,0 1,1 Kovac AL. Prevention and treatment of postoperative nausea and vomiting. Drugs. 2000;59: 213–43.
- ↑ Dipiro JT, Talbert RL, Yee GC, et al. PharmacotherapyA pathophysiologic approach. Dipiro CV. Nausea and vomiting. New York:The McGraw-Hill Companies Inc;2008; 607-16.
- ↑ Carlisle JB, Stevenson CA. Drugs for preventing postoperative nausea and vomiting. Cochrane Database System Reviews 2006;3:CD004125.
- ↑ 4,0 4,1 Gan TJ, Meyer T, Apfel CC, et al. Consensus guidelines for managing postoperative nausea and vomiting. Anesthesia and Analgesia. 2003;97:62–71.
- ↑ Apfel CA, Korttila K, Abdalla M, et al. A factorial trial of six interventions for the prevention of postoperative nausea and vomiting.The New Englandjournal of medicine. 2004;350: 2441–51.
- ↑ Emend (fosaprepitant dimeglumine) capsules [package insert Whitehouse Station, NJ: Merck & Co, June 2006
- ↑ Kovac AL, O'Connor TA, Pearman MH, et al. Efficacy of repeat intravenous dosing of ondansetron in controlling postoperative nausea and vomiting: A randomized, double-blind, placebo-controlled multicenter trial. Journal of Clinical Anesthesia. 1999;11: 453–9
- ↑ Kreisler NS, Spiekermann BF, Ascari CM, et al. Smalldose droperidol effectively reduces nausea in a general surgical adult patient population. Anesthesia and Analgesia. 2000;91: 1256–61.